جراحی فک و دهان چیست و چگونه انجام میشود ؟
جراحی فک و دهان
جراحی ارتوگناتیک یا جراحی فک و دهان تصحیحی است که با رفع بد شکلی های فکین که یکی از مهمترین عوامل زیبایی صورت می باشد، تآثیر بسیار شگرفی در صورت دارد. تغیراتی که در اثر جراحی فک بدست می آید حقیقتا فوق العاده و باورنکردنی می باشد.
وقتی فک ها و دندان ها به خوبی با هم چفت نشوند، درست صحبت کردن یا جویدن کار دشواری می شود. بسته به این که فک بالا چقدر از فک پایین عقب تر است یا دندان های فک بالا تا چه اندازه روی دندان های فک پایین را می پوشانند، فک های غیر هم تراز می توانند بر زیبایی کلی صورت تاثیرگذار باشند.
جراحی ترمیمی (جراحی فک و دهان)باعث بهبود ظاهر صورت می شود، کارکرد بهینه را تضمین می کند و ناراحتی ناشی از مشکلات فک را تسکین می دهد.
از دیگر کاربرد های جراحی فک و دهان می توان به اصلاح لبخند لثه نما، قرار نگرفتن لب ها روی یکدیگر، قطع تنفس در خواب و لق شدن دندان اشاره کرد. این جراحی علاوه بر اینکه در بهبود ظاهر افراد مفید می باشد، به عنوان درمان نیز در بعضی مشکلات بکار می رود به عنوان مثال برای افرادی که درد فک ناشی از مشکل در غضروف هلالی فک را دارند.
جراحی فک و دهان که همچنین جراحی ارتوگناتیک نامیده می شود، آرواره و دندان را تنظیم می کند تا نحوه کار کردن آنها را بهبود ببخشد و ظاهر صورت را بهبود ببخشد. وقتی مشکلات مرتبط با فک شما متوسط یا شدید باشد و با ارتودنسی نتوان آنها را برطرف کرد، جراحی ترمیمی فک مورد استفاده قرار می گیرد.
فک طبیعی
اولین معیار در تشخیص لزوم انجام جراحی فک و صورت، شناخت فک سالم و طبیعی از فک ناسالم و غیر طبیعی است.
مهمترین شاخص در سلامت فک، فرو رفتن مناسب دندان های آسیا یا مولر فک بالا و فک پایین در یکدیگر است. همچنین در فک طبیعی، دندان های جلویی فک بالا، روی دندان های جلویی فک پایین قرار می گیرند. به گونه ای که حدود یک تا دو میلی متر جلوتر از دندان های فک پایین قرار گرفته و روی دندان های پایین را می پوشانند.
در فردی که دارای دندان هایی با این مشخصات ظاهری است و فک وی طبیعی تلقی می شود، نیاز به جراحی فک و صورت برای ارتودنسی احساس نمی شود.
چه کسانی به جراحی فک و دهان نیاز دارند ؟
جراحی فک و دهان و ارتوگانتیک به منظور اصلاح نامرتبی فک و دندان‌ها که با درمان ارتودنسی قابل درمان نمی‌باشد، انجام میشود. مشکلات نامرتبی فک و دندان می‌توانند ژنتیکی، مادرزادی یا تکاملی باشند، بنابراین یا در بدو تولد وجود دارند و یا در حین رشد فرد ایجاد می‌شوند.
آسیب فک و مفاصل فک و نیز پاتولوژی (یعنی مراکز رشد غیرعادی، تومورها و غیره) نیز می‌توانند باعث بدشکلی‌های فک و دندان در هر سنی شوند. علائمی که ممکن است یک فرد مبتلا به ناهنجاری فک و دندان داشته باشد عبارتند از:
- افرادی که بصورت مادرزادی در ناحیه فک مشکل دارند.
- افرادی که درد مزمن فک یا درد مزمن مفصل فک دارند (TMJ).
- افرادی که تنفس دهانی غیر ارادی دارند.
- افرادی که نمیتوانند لب هایشان را بدون فشار روی هم قرار دهند.
- افرادی که به فک یا صورتشان آسیب رسیده است.
- افرادی که در هنگام بسته بودن دهان بین دندان های بالا و پایین فضای باز وجود دارد که به آن اپن بایت گفته می شود.
- افرادی که فک بیرون زده دارند.
- افرادی که عقب رفتگی فک پایین و چانه دارند.
- افرادی که دچار تومور فکی هستند.
- افرادی که صورتشان از روبرو و پهلو تقارن ندارد.
- افرادی که در جویدن و گاز زدن احساس ناراحتی میکنند.
- افرادی که دچار آپنه ی انسدادی خواب هستند،این مشکل به وسیله ی مشکلات تنفسی هنگام خواب تشخیص داده می شود به عنوان مثال خر و پف یا خرناس کشیدن هنگام خواب.
- افرادی که دندانهایشان بیش از حد ساییده میشود.
- افرادی که دهانشان به خاطر تنفس دهانی مزمن خشک میشود.
جراحی فک و دهان در چه سنی مناسب است؟
سن مناسب برای جراحی فک و دهان ۱۸ الی ۲۵ سالگی است زیرا رشد فک در این سن به مرحله نهایی خود رسیده و متوقف می شود.تغییر چهره به وسیله جراحی فک و دهان هم باید در همین سنین که فرد بلوغ استخوانی خود را پشت سر گذاشته است اجام شود. اما اگر فک بیمار به مشکل حادی دچار باشد، جراح فک بر روی بهبود مشکل موجود در فک تمرکز می کند و سن متقاضی مسئله حائز اهمیتی نیست.
بدون جراحی هم می‌توان فک را تغییر داد؟
مواردی از ناهنجاری‌های فک که به اصطلاح لب مرزند و خیلی شدید نیستند، شاید نیاز به جراحی پیدا نکنند. در این گونه موارد باید خطرات جراحی و دیدگاه بیمار و پزشک را در نظر گرفت بلکه شاید بتوان با پایین آوردن درصدی از انتظارات، با کمک ارتودنسی مشکل را رفع کرد.
علاوه براین، امروزه امکانات بسیاری در زمینه ارتودنسی فراهم شده، از جمله مینی‌اسکروها یا ایمپلنت‌های ارتودنسی که در اعمال زیبایی به عنوان تکیه‌گاه استفاده می‌شوند و نتیجه درمان را بهتر میکنند. البته این موضوع شامل همه ناهنجاری‌ها نمی‌شود و در صورتی که مشکلات شدید باشد حتما باید مورد جراحی قرار گیرد.
صورت زاویه‌دار بسیار پرطرفدار است و یکی از مطلوب‌ترین اشکال چهره محسوب میشود. زاویه دار کردن فک به تکنیک‌های فرم دهی صورت دلالت دارد که برای ایجاد قوام در اعضای صورت از طریق رفع پف گونه‌ها، غبغب و غیره و ایجاد ساختار زاویه‌دار در صورت به کار می‌رود.
تشخیص
جراح شما، صورت و فک شما را مورد بررسی قرار میدهد و احتمالا اندازه گیری هایی روی صورت شما انجام میدهد و عکس ها و ویدیوهایی از شما میگیرد؛ تصویر برداری XRAY از فکها و مفاصل فک (محل اتصال)تجویز میشود.
جراحتان، پوسیدگی و حرکت دندانهای شما را مورد ارزیابی قرار میدهد تا تعیین کند که آیا دندانهایتان بصورت مناسبی روی هم و کنار هم قرار میگیرند؟ سپس، مدلهای پلاستر فک و دهان شما را میسازد تا برنامه درمانی شما را مورد ارزیابی قرار دهد. شما ممکن است قبل از شروع به ارتودنسی و جراحی فک نیاز به درمان از طرف دندانپزشک عمومی تان داشته باشید.
انتظارات واقع بینانه
وقتی تصمیم میگیرید که اقدام به عمل جراحی کنید، باید درنظرداشته باشید که جراحتان نمیتواند تضمین کند که جراحی همیشه موفقیت آمیز خواهدبود یا هیچ ریسکی نخواهد داشت. ممکن است جراحی و نتایج آن کاملا مورد انتظار شما نباشد بنابراین باید با جراحتان در مورد تمام جوانب درمان و نتیجه مورد انتظارتان مشورت نمایید.
تصمیم به جراحی فک و دهان
اگر ارتودنسی به تنهایی نتواند مشکل فک شما را حل کند، جراحتان جراحی فک را به شما پیشنهاد خواهد داد. درمان پیشنهادی تا حد زیادی به تشخیص پزشک بستگی دارد. جراحی معمولا با درمان ارتودنسی ترکیب میشود و ممکن است ماهها تا دو سال و یا حتی بیشتر طول بکشد.
شما باید برای درمان کاملا آمادگی داشته باشید زیرا این یک پروسه طولانی است. برای بعضی بیماران، مشاوره با روانشناس نیز قسمت مهمی از درمان میباشد. جراحتان، اطلاعاتی در مورد مزایا، ریسک ها و محدودیتهای درمان کردن و درمان نکردن در اختیار شما میگذارد. درمان نکردن یک مشکل عملکردی ممکن است پیامدهای زیر را در بر داشته باشد :
- شما را از جویدن صحیح غذا، بستن لبها و شفاف صحبت کردن باز میدارد.
- سلامت دندانهای شما را به مخاطره بیاندازد.
تصمیم برای جراحی بر عهده شماست. زمانی تصمیم به اقدام به عمل جراحی کنید که کاملا از اطلاعاتی که گرفتید راضی باشید و مطمئن باشید که کاملا مطلع شده اید.
خطرات جراحی فک و دهان
این جراحی معمولاً بی خطر است و توسط یک جراح متخصص دهان و فک و صورت و غالبا با همکاری متخصص ارتودنسی انجام می شود. اما در صورت بروز خطرات احتمالی جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- خونریزی
- عفونت
- آسیب عصبی
- شکستگی فک
- بازگشت فک به موقعیت قبلی
- مشکلات مربوط به تناسب بایت و درد مفاصل فک
- نیاز به جراحی بیشتر
- نیاز به درمان ریشه در برخی دندن ها
- از دست دادن بخشی از فک
- موارد زیر را نیز بعد از عمل ممکن است تجربه کنید:
- درد و تورم
- مشکل در خوردن غذا که می تواند با مکمل های غذایی یا مشاوره با یک متخصص تغذیه برطرف شود.
- نیاز به صرف زمان، صبر و حوصله برای مشاهده تغییرات ایجاد شده.
جراحی فک و دهان چگونه انجام می شود ؟
معمولا آمادگی برای جراحی فک و دهان به اندازه یک دوره مقدماتی 9 تا 14 ماهه برای ارتودنسی دندان نیاز دارد . در ضمن باید یادآور شد که متخصص ارتودنسی در مجهزترین کلینیک دندانپزشکی هم یکی از جدایی ناپذیرترین اجزای یک درمان موفقیت آمیز می باشد . ابزارهای ارتودنسی دندان قبل از جراحی برداشته نمی شوند و در طول فرآیند جراحی هم بسیار کمک می کنند .
حتی بعد از جراحی یک دوره ارتودنسی دیگر صورت می گیرد که در هر فردی متفاوت می باشد . ابتدا برای جراحی از سر و صورت بیمار رادیوگرافی می شود و میزان و جهت تغییر مشخص می شود . در ضمن جراحی به صورت شبیه سازی شده روی یک نمونه انجام می شود و بعد از مشخص شدن نتیجه ، عمل جراحی اصلی انجام می شود . این جراحی در بیمارستان صورت می گیرد و باید بیمار 1 روز پس از جراحی در بیمارستان بستری شود.
نکات کلیدی حرف زدن بعد از جراحی فک و دهان
به طور کلی در روش های جدید جراحی اصلاحی فک، حرف زدن و صحبت کردن از یک ساعت بعد از عمل امکان پذیر است اما ممکن است تا ۱۰-۱۴ روز نتوانید تن عادی صدای خود را داشته باشید و به صورت نرمال صحبت کنید.
البته اگر تنها یکی از فک های خود را عمل کنید، (یعنی به طور مثال تنها به عمل جراحی فک پایین بپردازید) صحبت کردن شما راحتتر است. اما به طور کلی بین دو هفته الی یک ماه طول می کشد تا به حالت عادی برگردید.
مراقبت های بعد از جراحی فک و دهان
از جمله مهم ترین مراحل در جراحی زیبایی فک مراقبت های پس از آن می باشد، با رعایت مراقبت هایی که در ادامه مقاله گفته می شود بهترین نتیجه را از انجام ان به دست آورید.
- کبودی و تورم حاصل از جراحی فک امری طبیعی بوده و به مرور زمان رفع می شود و جای نگرانی وجود ندارد و برای کاهش آن می توانید از کمپرس یخ استفاده کنید.
- ممکن است در روز اول پس از جراحی فک احساس گلو درد داشته باشید که علت آن به دلیل لوله های گذاشته شده برای تنفس در هنگام بیهوشی است.
- پس از جراحی هنگام استراحت سر خود را بالاتر از بدن قرار دهید و برای اینکار می توانید دو بالشت زیر سر خود قرار دهید.
- برای بهبودی سریع تر و کاهش درد حاصل از جراحی توصیه می شود داروهایی را که جراح برای تان تجویز نموده است را به طور مرتب استفاده کنید.
- برای تمیز کردن دندان ها تا مدتی از زدن مسواک در بخش های جراحی شده پرهیز کنید و با یک دستمال مرطول و تمیز آن ناحیه را تمیز کنید.
تا مدتی از انجام فعالیت های سنگین جدا خودداری کنید. - حتما جلسات مشخص شده برای معاینه را به طور مرتب بروید تا روند بهبودی به درستی و بدون ایجاد مشکلی سپری شود.
- در صورتی که سیم های موجود در دهان پس از عمل فک باعث آزار و اذیت تان شد می توانید با مراجعه به متخصص از موم یا پنبه استفاده کنید.
- تغذیه بعد از جراحی فک را رعایت کنید.
