جراحی چانه یا ژینوپلاستی
عمل جراحی چانه یا ژنیوپلاستی یا ژنیوپلاستی (Genioplasty) نوعی جراحی زیبایی صورت است که شامل تغییر موقعیت چانه و فک پایین به منظور بازگشت تعادل طبیعی به صورت است. این عمل معمولا توسط یک متخصص و جراح فک و صورت انجام داده می شود و می تواند هم به منظور زیبایی و هم به جهت درمان انجام داده شود
جراحی چانه روشی برای تغییر شکل چانه است و انواع مختلفی دارد. با روش‌های مختلف جراحی، روی خط فک پایین یا بخش‌های دیگر ناحیه چانه اقداماتی اصلاحی و درمانی ایجاد می‌شود. در برخی موارد، نیاز به ایجاد برجستگی بیشتر در چانه است و گاهی هم باید استخوان‌های آن ناحیه برای رفع بیرون‌زدگی چانه برداشته شوند.
تغییراتی در فک بالا یا پایین هم می‌تواند به بهبود شکل این بخش و عملکرد بهتر دهان و فک در هنگام جویدن و حرف‌زدن کمک کند. در ادامه، درباره جراحی چانه و انواع آن بیشتر می‌خوانید.
جراحی زیبایی چانه به سه روش کلی انجام می شود؛ ژنیوپلاستی، تعبیه ی پروتز و یا تزریق موادی مانند فیلر(ژل) یا چربی.
ژینوپلاستی
ژنیوپلاستی نوعی جراحی زیبایی است که روی چانه انجام می‌شود و از روش های زیبایی غبغب است و به زاویه‌سازی فک کمک کرد. این جراحی را می‌توانید نزد جراح پلاستیک یا جراح فک و صورت انجام دهید.
ژنیوپلاستی تنها جنبه زیبایی داشته و برای درمان مشکلات پزشکی انجام نمی‌شود. برای انجام این جراحی روش‌های مختلفی وجود داشته که پزشک باتوجه‌به ظاهر چانه گزینه مناسب را انتخاب می‌کند. این روش‌ها عبارتند از:
- تغییر موقعیت چانه به سمت جلو
- تغییر موقعیت چانه به سمت عقب
- برطرف‌کردن مشکل چانه نامتقارن
- تغییرات عمودی (بلند یا کوتاه‌کردن چانه)
انواع عمل جراحی ژنیوپلاستی
جراحی ژنیوپلاستی با یک تکنیک انجام نمی‌شود. دو نوع تکنیک اصلی وجود دارد که پزشک باتوجه‌به نوع مشکل یکی از آنها را انتخاب می‌کند. در ادامه این دو تکنیک را توضیح می‌دهیم.
۱. عمل ژنیوپلاستی کشویی یا اسلایدینگ
به این عمل، جراحی ژنیوپلاستی استخوانی هم گفته می‌شود. جراح با استفاده از اره جراحی استخوان چانه را از فک جدا می‌کند. پزشک استخوان چانه را حرکت داده تا در موقعیت مناسب قرار بگیرد.
از این تکنیک برای اصلاح چانه‌ای که نسبت به اجزای دیگر صورت عقب است، استفاده می‌شود. همچنین برای اصلاح چانه‌هایی که بیش از جلو یا بلند هستند، میتوان این تکنیک را انجام داد.
۲. ایمپلنت های چانه ای
برای تغییر شکل، بزرگ کردن یا جلو آوردن چانه از ایمپلنت چانه‌ای استفاده می‌شود. رایج‌ترین نوع آن ایمپلنت آلو پلاستیک است که از مواد مصنوعی ساخته شده است. برای بزرگ کردن چانه این ماده پلاستیکی را به استخوان چانه می‌چسبانند.
علاوه بر جراحی برای بزرگ کردن چانه میتوان از روش‌های کم تهاجمی و بدون جراحی مانند تزریق ژل چانه، فیلر یا چربی استفاده کرد.
پروتز چانه
پروتز چانه یا جراحی پروتز چانه یک روش جراحی زیبایی است که با استفاده از مواد مصنوعی یا استفاده از بافت بدن بیمار، شکل و اندازه چانه را تغییر می‌دهد. این روش برای افرادی که با اندازه، شکل یا تعادل چانه خود ناراضی هستند
می‌خواهند ظاهر چانه خود را بهبود بخشند، استفاده می‌شود. در جراحی پروتز چانه، پزشک ممکن است از مواد مصنوعی مانند سیلیکون، پلیمرهای بیودگرادابل یا از بافت بدن بیمار (مانند چربی) استفاده کند.
روش استفاده از مواد مصنوعی شامل قرار دادن پروتز چانه در زیر پوست چانه است. در صورت استفاده از بافت بدن، پزشک ممکن است از بافت چربی از بخش‌های دیگر از بدن (مانند ناحیه شکم) یا بافت‌های دیگری مانند استخوان‌ها استفاده کند تا چانه را به شکل دلخواه تغییر دهد.
انواع پروتز چانه
پروتز چانه یک روش جراحی تجمیعی است که برای تغییر شکل و اندازه چانه استفاده می‌شود.در طول سال‌ها، تکنولوژی پروتز چانه به طور چشمگیری پیشرفت کرده است و انواع مختلفی از پروتز چانه در دسترس قرار گرفته است. در ادامه به برخی از انواع رایج پروتز چانه می‌پردازیم:
- پروتز چانه سیلیکونی: این نوع پروتز چانه از مواد سیلیکون تهیه می‌شود و قابلیت شبیه‌سازی بافت طبیعی را دارد. آن را میتوان به شکل دائمی در چانه قرار داد و به شکل و اندازه دلخواه شما سفارشی کرد.
- پروتز چانه پلیمری: این نوع پروتز چانه از پلیمرهای دیگری ساخته می‌شود که نیز قابلیت شبیه‌سازی بافت طبیعی را دارند. آن را نیز میتوان به شکل دائمی در چانه قرار داد و به شکل و اندازه دلخواه تغییر داد.
- پروتز چانه موقت: این نوع پروتز چانه معمولاً از موادی مانند پلیمرها یا سیلیکون تهیه می‌شود و به شکل موقت در چانه قرار می‌گیرد. این پروتزها ممکن است برای مدتی قابل استفاده باشند و بعداً باید جایگزین شوند.
- پروتز چانه قابل تنظیم: این نوع پروتز چانه قابلیت تنظیم شکل و اندازه را دارد. این به معنی این است که پس از جراحی، پزشک می‌تواند فرم چانه را تغییر دهد و به شکل و سایز دقیقی که شما می‌خواهید، تنظیم کند.
- پروتز چانه سفارشی: در برخی موارد، پروتز چانه‌ای که به شکل و اندازه دلخواه شما ساخته شده است، به عنوان پروتز چانه سفارشی شناخته می‌شود. این نوع پروتز چانه معمولاً با استفاده از فناوری های پیشرفته ساخته می‌شود و به شکل و نیازهای شما پاسخ می‌دهد.
آیا پروتز چانه دائمی است؟
پروتز چانه می‌تواند به دو صورت دائمی یا غیردائمی باشد، ولی برخی از پروتزهای چانه معمولاً به عنوان یک راه حل غیردائم برای تقویت و شکل دادن به چانه استفاده می‌شوند.
پروتزهای چانه غیردائمی معمولاً به صورت قابل حذف و قابل نصب هستند. آنها می‌توانند با استفاده از چسب‌ها، بندها یا روکش‌هایی که به دندان‌های مجاور چانه متصل می‌شوند، به محل قرارگیری خود ثابت شوند. این نوع پروتزها معمولاً قابلیت تنظیم شکل و اندازه چانه را ندارند و برای استفاده‌های موقت مانند رویدادها و مناسبت‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
از سوی دیگر، پروتزهای چانه دائمی ممکن است به صورت جراحی نصب شوند و به چانه اصلی شخص متصل شوند. این نوع پروتزها معمولاً از مواد مانند سیلیکون، پلاستیک یا فلز ساخته می‌شوند و قابلیت تنظیم شکل و اندازه را دارند. طراحی و نصب پروتز چانه دائمی نیازمند همکاری بین پزشکان جراح و تخصصی در زمینه ترمیم و زیبایی صورت است.
هزینه پروتز چانه
هزینه پروتز چانه ممکن است به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد، از جمله مکان جغرافیایی، نوع پروتز، جنس استفاده شده، سطح پیچیدگی، تجهیزات مورد نیاز و همچنین تعرفه های پزشکی و هزینه های نگهداری و تعمیرات آینده. همچنین، هزینه‌های مربوط به مشاوره پزشکی و آزمایشات قبل از دریافت پروتز نیز باید در نظر گرفته شود.
در حالت کلی در آمریکا، میانگین قیمت پروتز چانه ۲۵۰۰ دلار است . در ایران حدود آنرا میتوان از ۲۰ میلیون تومان به بالا در نظر گرفت. توجه داشته باشید که قیمت‌های ذکر شده تقریبی هستند و برای اطلاع از هزینه نهایی عمل چانه خود باید به صورت حضوری به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا با در نظر گرفتن هزینه های جانبی برآورد هزینه ی دقیق تری داشته باشید.
آیا پروتز چانه دائمی است؟
پروتز چانه می‌تواند به دو صورت دائمی یا غیردائمی باشد، ولی برخی از پروتزهای چانه معمولاً به عنوان یک راه حل غیردائم برای تقویت و شکل دادن به چانه استفاده می‌شوند.
پروتزهای چانه غیردائمی معمولاً به صورت قابل حذف و قابل نصب هستند. آنها می‌توانند با استفاده از چسب‌ها، بندها یا روکش‌هایی که به دندان‌های مجاور چانه متصل می‌شوند، به محل قرارگیری خود ثابت شوند. این نوع پروتزها معمولاً قابلیت تنظیم شکل و اندازه چانه را ندارند و برای استفاده‌های موقت مانند رویدادها و مناسبت‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند.
از سوی دیگر، پروتزهای چانه دائمی ممکن است به صورت جراحی نصب شوند و به چانه اصلی شخص متصل شوند. این نوع پروتزها معمولاً از مواد مانند سیلیکون، پلاستیک یا فلز ساخته می‌شوند و قابلیت تنظیم شکل و اندازه را دارند. طراحی و نصب پروتز چانه دائمی نیازمند همکاری بین پزشکان جراح و تخصصی در زمینه ترمیم و زیبایی صورت است.
معایب پروتز چانه
استفاده از پروتز چانه، همانند هر نوع پروتز دیگری، ممکن است برخی معایب و مشکلات را به همراه داشته باشد. در زیر برخی از معایب پروتز چانه را ذکر می‌کنم:
- ناراحتی: برخی افراد ممکن است احساس ناراحتی کنند و برای مدتی زمانی نیاز به عادت کردن به پروتز داشته باشند. قرارگیری یک جسم غیرطبیعی در منطقه چانه می‌تواند احساس غریبه و عدم راحتی را به همراه داشته باشد.
- محدودیت در حرکت: بستگی به نوع پروتز و نصب آن، ممکن است محدودیت‌هایی در حرکت چانه و دهان ایجاد شود. این محدودیت ممکن است به مصرف غذا، صحبت کردن، و حتی تنفس کردن در برخی موارد تأثیر بگذارد.
- نیاز به مراقبت و نگهداری: پروتز چانه دائمی نیاز به مراقبت و نگهداری منظم دارد. برای حفظ بهترین شرایط و ماندگاری پروتز، باید به بهداشت دهان و دندان‌ها توجه کرده و به طور منظم پیشنهادات پزشک را دنبال کنید. همچنین، پروتز ممکن است نیاز به تعویض داشته باشد که ممکن است هزینه و زمان بر باشد.
- حساسیت و عدم تطابق: ممکن است بعضی افراد به مواد استفاده شده در ساخت پروتز چانه دائمی حساسیت داشته باشند. همچنین، نتوانند با شکل و اندازه پروتز تطابق کامل داشته باشند. در این صورت، نیاز به تعویض یا تنظیمات مجدد پروتز ممکن است به وجود آید.
- عوارض جراحی: در صورت استفاده از پروتز چانه‌های دائمی که نیاز به جراحی دارند، عوارض جراحی ممکن است پیش آید. این شامل عفونت، خونریزی، تورم و درد موقت پس از عمل جراحی است. همچنین، همیشگی بودن پروتز ممکن است به مشکلات دیگری مانند مشکلات پوستی و تداخل با سایر روش‌های تصویربرداری توسط پزشکان منجر شود.
مزایا عمل پروتز چانه
پروتز چانه دائمی دارای مزایای فراوانی است که برای افرادی که چانه طبیعی ندارند یا چانه آنها به دلیل صدمات یا بیماری‌ها آسیب دیده است، بسیار مفید است. در ادامه، به برخی از مزایای عمل پروتز چانه اشاره خواهیم کرد:
- طبیعی بودن: پروتز چانه دائمی باعث ایجاد یک چانه ظاهری طبیعی می‌شود. این به افراد کمک می‌کند تا به طور ظاهری به یک چهره تعادل‌یافته و زیبا دست یابند. با استفاده از موادی مانند سیلیکون یا تیتانیوم، پروتز چانه دائمی به شکل و ساختار طبیعی چانه نزدیک است.
- ثبات و استحکام: پروتز چانه دائمی به استخوان فک متصل می‌شود و در نتیجه ثابت و استحکام بالایی دارد. این به افراد امکان می‌دهد تا بدون نگرانی از حرکت و عدم استحکام پروتز، از طعمه و لذت غذا خوردن لذت ببرند.
- بهبود روانی: برای بسیاری از افراد، داشتن یک چانه طبیعی و زیبا می‌تواند تأثیر قابل توجهی در روانشان داشته باشد. با ایجاد یک چانه جدید، پروتز چانه دائمی به افراد کمک می‌کند تا اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند و خود را در جامعه مطلوب‌تر ببینند.
- انعطاف‌پذیری: پروتز چانه‌ها معمولاً به صورت سفارشی ساخته می‌شوند و می‌توانند با توجه به نیازهای خاص هر فرد تنظیم شوند. این به افراد امکان می‌دهد تا شکل، اندازه و جزئیات دیگر را برای پروتز خود انتخاب کنند.
جراحی چانه
نوعی جراحی زیبایی است که روی چانه انجام می شود. جراحان فک و صورت به دلیل تسلط کامل روی آناتومی فک معمولا از این روش برای بهبود زیبایی چانه استفاده می کنند.
جراحی زیبایی چانه غالباً یک جراحی زیبایی است. به این معنی که افراد بیشتر این جراحی را به دلایل ظاهری و زیبایی انجام می دهند تا مشکلات پزشکی.
از روش‌های جراحی و درمان چانه برای رفع اختلالات متنوعی استفاده می‌شود. از جمله مواردی که نیاز به استفاده از جراحی‌های مختلف و اقدامات درمانی برای آنها وجود دارد، به این اختلالات اشاره می‌شود:
- جراحی چانه عقب
- جراحی و درمان چانه دراز
- حرکت چانه به سمت جلو
- جابجایی، که می تواند به چانه های نامتقارن کمک کند.
- تغییرات عمودی، مانند بلند یا کوتاه شدن چانه
- اصلاح ناقرینگی
- تغییر پهنای چانه
با روش‌های متنوعی مانند پروتز چانه بدون جراحی تا ایجاد برش و تراش در این ناحیه، اصلاحات لازم روی آن ایجاد می‌شود.
این نوع جراحی برای افرادی که رتروژنیای شدید(عقب بودن شدید چانه) دارند یا افرادی که چانه آنها نسبت به بقیه صورت خیلی عقب است توصیه می شود.
همچنین در این نوع جراحی، می توان چانه هایی که خیلی به جلو رانده شده اند و یا خیلی بلند هستند نیز اصلاح کرد.
تمام انواع مشکلات ظاهری چانه مانند عقب بودن چانه، جلو بودن چانه، و پهن بودن چانه با این روش قابل درمان است.
جراحی چانه عقب رفته
جراحی بزرگ‌کردن چانه معمولاً برای وسعت‌دادن به غبغب انجام می‌شود. به طور معمول، این کار با قرار دادن ایمپلنت به‌طور مستقیم روی استخوان پیش می‌رود. در این مسیر، متخصصان برشی کوچک در داخل دهان یا زیر پوست چانه ایجاد می‌کنند.
پس از کاشت پروتز چانه و فک محل برش با بخیه بسته می‌شود. احتمال دارد که تورمی خفیف برای چند روز ایجاد شود و بیماران معمولاً می‌توانند در عرض یک‌هفته به زندگی معمولی بازگردند.
مقایسه پروتز چانه قبل و بعد از عمل نشان می‌دهد که چطور این روش‌ها می‌توانند سلامت و زیبایی کامل را به هر چهره بازگردانند.
از روش ژینوپلاستی هم برای رفع عقب‌رفتگی چانه استفاده می‌شود. در این روش، استخوان چانه در ناحیه فک را جدا می‌کنند و با حرکت آن، سعی می‌شود که در نقطه‌ای مناسب جای بگیرد. با این روش جراحی بخش چانه میتوان آن را نسبت به سایر اعضای صورت در توازن و تعادل قرار داد.
جراحی چانه دراز
جراحی کاهش یا تراشیدن چانه برای کوچک‌کردن آن انجام می‌شود. در واقع، در این جراحی تلاش بر آن است که از برجستگی بیش از حد این بخش از صورت کم شود.
در جراحی کوچک‌کردن معمولاً از بیهوشی عمومی استفاده می‌شود و درمان سرپایی است. یک برش کوچک در داخل دهان یا زیر پوست چانه ایجاد می‌شود. سپس استخوان اضافی را برمی‌دارند و چانه به شکل دلخواه در می آید. در آخر هم برش با بخیه بسته می‌شود.
کاربردهای جراحی چانه
از کاربردهای دیگر جراحی چانه باید به موارد زیر هم اشاره شود:
- تقویت فک ضعیف؛
- تنظیم خط گردن؛
- ایجاد تقارن در صورت؛
- جبران از دست‌رفتن حجم صورت به‌واسطه افزایش سن.
برای اینکه بهترین روش جراحی ناحیه چانه یا اقدامات دیگر برایتان صورت بگیرد، باید حتما با پزشک متخصص جلساتی داشته باشید. برای انجام جراحی یا کاشت از تکنیک‌های مختلفی استفاده می‌شود:
- داخل دهان؛ قراردادن ایمپلنت چانه در این روش چالش برانگیز است و در صورت نیاز به پروتز بزرگتر ممکن است که امکان‌پذیر نباشد. خطر ابتلا به عفونت هم در این تکنیک کمی بیشتر است، اما احتمال ایجاد اسکار یا همان زخم قابل‌مشاهده نیز وجود ندارد.
- زیر چانه در بخش طبیعی؛ قراردادن ایمپلنت آسان‌تر و خطر عفونت کمتر است. احتمال دارد که جای زخم بسیار کم قابل مشاهده باشد.
جراحی اسلایدینگ چانه
می توان ادعا کرد که جراحی زیبایی چانه یا ژنیوپلاستی بهترین روش تغییر فرم ظاهری چانه است. زمان کوتاه عمل، عوارض جراحی فک بسیار کم، نتایج دایمی و ماندگار، بهبود فرم گردن را شامل می شود. همچنین بهبود وضعیت تنفس (بخصوص در افراد با مشکل خر و پف)، احتمال ناچیز عفونت و قابلیت انجام تمام حرکات فکی (عقب بردن، جلو آوردن، پهن کردن و باریک کردن چانه و اصلاح ناقرینگی) از مزایای جراحی ژنیوپلاستی است.
در واقع پس از انجام عمل ژنیوپلاستی علاوه بر بهبود فرم چانه، غبغب شما بدون نیاز به ساکشن از بین می رود. همچنین اگر مشکل خروپف دارید به احتمال زیاد پس از جراحی ژنیوپلاستی بهبود میابد.
نحوه انجام ژینوپلاستی
این روش در بیمارستان یا اتاق عمل با بیهوشی عمومی انجام می شود. برای شروع، جراح لب پایین شما را پایین می آورد و لثه لب پایین را در زیر دندان های پایین برش می دهد. سپس بافت نرم از استخوان چانه جدا می شود.
جراح فک و صورت یک برش افقی در امتداد استخوان چانه ایجاد می کند.
همانطور که گفتیم بوسیله ی جراحی ژنیوپلاستی تمام تغییرات روی چانه قابل اعمال است. اگر چانه ی بیمار عقب است و ما تصمیم به جلو آوردن فک داریم به این صورت انجام می شود. که پس از برش چانه، آن را به جلو آورده و در موقعیت مناسب به وسیله ی پلیت تیتانیوم فیکس می کنیم با جلو آوردن چانه عضلات متصل به آن همانند عضلات ژنیوگلوس باعث بهبود فرم گردن و رفع غبغب و باز شدن راه هوایی می شود.
اگر بیمار چانه ی بزرگی دارد و قرار است چانه بیمار به عقب رانده شده یا کوچکتر شود؛ علاوه بر مراحل قبلی برای کوتاه شدن چانه، جراح تکه استخوان را برداشته و سپس استخوان را به جلو یا عقب می لغزاند تا در جای خود قرار گیرد. سپس پیچ ها و احتمالاً یک پلیت تیتانیومی را برای اطمینان از ثابت ماندن آن متصل می کنند.
اگر چانه کوچک و کوتاه است برای بلندتر شدن چانه، استخوان را با فاصله ای بین بقیه فک و چانه دوباره متصل می کنیم و فاصله با استخوان مصنوعی پر می شود. استخوان خود فرد با گذشت زمان استخوان مصنوعی پیوندی را به استخوان واقعی تبدیل می کند.
همچنین از جراحی زیبایی چانه برای تغییر عرض چانه می توان استفاده کرد. برای افرادی که فک پهنی دارند و می خواهند که فک کوچکتر شود از روش زیر استفاده می شود.
مراقبت های بعد از ژینوپلاستی
بعد از جراحی، معمولا به مدت یک هفته آنتی بیوتیک تجویز می شود. بخیه های دهانی قابل جذب هستند، بنابراین نیازی به خارج کردن آنها نیست.
استفاده از پک یخ به مدت 48 ساعت بعد از جراحی به رفع تورم شما و کاهش درد احتمالی کمک فراوانی می کند.
پانسمان فشاری روی صورت که بوسیله ی چسب های مخصوص تعبیه می شود به عدم تورم و کاهش مدت نقاهت شما کمک می کند که معمولا به مدت 3 الی 5 روز استفاده می شود.
بعد از هر وعده غذایی باید دهان خود را با سرم نمکی یا کلرهگزیدین بشویید.
بعد از سه تا پنج روز می توانید پانسمان فشاری خود را برداشته و به برنامه روزانه خود برگردید. در 10 روز اول بعد از جراحی ورزش نکنید. شش تا هشت هفته در ورزش هایی که با دیگران در تماس هستید، مثل کشتی و غیره شرکت نکنید.
ممکن است تورم، قرمزی یا کبودی مشاهده کنید که عادی است و پس از چند روز برطرف می شود.
در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، باید سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید:
- تب 38 درجه یا بالاتر
- بوی بدی که ناشی از جای برش است
- وجود ترشح از زخم
آیا نیاز به خارج کردن پلیت ها بعد از مدتی وجود دارد؟
به علت تیتانیومی بودن جنس پلیت های کاربردی در جراحی های فک و صورت، نیازی به خارج کردن آنها وجود ندارد.
