بازسازی صورت و اندام ها
آنقدر که تومورهای سر و گردن میتواند فرد را دچار آسیب کند و درگیر سازد، تومورهای سایر قسمت‌های بدن شاید چنین شرایطی را برای فرد ایجاد نکنند.
به طور مثال فردی که دچار سرطان استخوان در پا شده، در صورت قطع پا می تواند با استفاده از پروتز به راه رفتن خود ادامه دهد، اما فردی که در اثر سرطان فک، قسمت یا تمامی استخوان فک خود را از دست می دهد، دچار مشکلات عدیده ای در ظاهر، جویدن و تکلم می شود که منجر به افت کیفیت زندگی می گردد.
موضوع بازسازی سه بعدی جهت کمک به بیماران دچار تومورهای سر و گردن ، موضوع بازسازی یک تکنولوژی جدید است که خوشبختانه طی سال های گذشته به کشور ما وارد شده و به کمک بیماران آمده است.
اگر فردی در تصادف رانندگی گونه سمت چپ خود را از دست داده باشد با استفاده از تکنولوژی جدید بازسازی از روی گونه سمت سالم یک گونه قرینه و دقیق با استفاده از تیتانیوم ساخته شده و در ناحیه آسیب دیده قرار داده می شود.
در کشور ما تروما و آسیب‌های ناشی از تصادف بسیار بالا است، سالانه بیماران بسیاری داریم که در ناحیه فک و صورت دچار آسیب دیدگی می‌شوند و نیاز به بازسازی استخوانی پیدا می‌کنند.
بسیاری از بیماران در تصادف دچار دوبینی آسیب دیدگی چشمی می‌شوند و ظاهر صورت آنها آسیب می‌بیند اما خوشبختانه با انجام این روش جراحی بازسازی بیمار تقریبا شکل ظاهر طبیعی خود را به دست می‌آورد.
به کمک این تکنولوژی به جای آنکه پس از عمل جراحی سی تی اسکن انجام دهیم به کمک سیستم دانش بنیان ایرانی که برای نخستین بار در کشور مورد استفاده قرار گرفت، باز سازی و قرینه سازی صورت را در حین عمل مورد بررسی قرار می‌دهیم که انجام این روش جراحی با تکنولوژی هوشمند بومی ایرانی بسیار ارزشمند و افتخار آفرین است.
در گذشته از پروتز‌هایی که از بدن بیمار برداشته می‌شد یا پروتز‌هایی که از بازار تهیه می‌شدند استفاده می‌کردیم اما امروز بدون آنکه از روش تهاجمی برداشتن پروتز از بدن بیمار استفاده کنیم از پروتز اختصاصی بیمار استفاده کردیم که نتایج درخشان تری به دنبال خواهد داشت.
تکنولوژی به کار رفته در بازسازی جراحی کاسه چشم به کمک پروتز ۳ بعدی اختصاصی و سیستم نویگیشن و ارزیابی آن در اتاق عمل پیش از این در انحصار کشور آلمان و آمریکا بود، اما با تلاش‌های صورت گرفته دانشمندان ۳ شرکت دانش بنیان ایرانی توانستیم این روش جراحی را در ایران بومی کنیم.
بیشتر بخوانید پروتز گونه چیست، انواع پروتز و جنس های پروتز گونه
متسع کننده بافت
متسع کردن بافت (تیشو اکسپندر) یکی از روش های نسبتاً ساده و شایع در جراحی پلاستیک و ترمیمی خصوصا در بیماران سوختگی به منظور قادر ساختن بدن برای ساخت پوست اضافه است تا به بازسازی تقریباً بسیاری از بافت های بدن بینجامد.
یک بالون سیلیکونی در زیر پوست در نزدیکی ناحیه ای که نیاز به ترمیم دارد وارد می شود و این بالون به مرور با محلول سالین (آب و نمک) یا کربن دی اکسید پر می شود. با حجیم شدن این بالون پوست به مرور کشیده می شود و رشد می کند.
زمانی که سینه ها برداشته می شوند، از تکنیک گسترش بافت برای بازسازی بافت سینه استفاده های وسیعی می شود. همچنین از این تکنیک برای ترمیم آسیب های پوستی مانند نقص های مادرزادی و تصادفات و برخی جراحی های زیبایی هم استفاده می شود.
جراحی پلاستیک، ترمیمی و زیبائی
جراحی پلاستیک، ترمیمی و زیبائی؛ یک شاخه از جراحی می باشد که در بر طرف نمودن مشکلات پدید آمده از بدو تولد و یا مشکلاتی که بعدا حاصل گریده و یا اختلالات عملکردی و اصلاح تصویر بدن فعالیت می نماید.
“پلاستیک” کلمه ای است که از اصل یونانی خود “plasticos” آمده است و به معنای “شکل دهی”، “قالب بندی” می باشد. کلمه “ترمیمی- Reconstructive” نیز یک کلمه لاتین می باشد و به معنای بازسازی می باشد.
جراحی پلاستیک، ترمیمی و زیبائی؛ در رابطه با هرگونه عمل جراحی در کلیه سطوح بدن مربوط می باشد. عواملی که باعث اختلال در شکل و عملکرد بدن می گردد می تواند مادر زادی، در نتیجه حادثه و یا اکتسابی باشد.
برای مثال؛ شکاف لب-کام، انگشتان توامان (سینداکتیلی)، توده های عروقی (مانند همانژیومها) پدید آمده به طور مادرزادی، همچنین سوختگی ها، جراحات صورت به دلیل تصادفات رانندگی، بریدگی ها و قطع اعضاء ناشی از حوادث و همچنین انواع تومورهای بافت نرم و پوست، زخم های مزمن به عنوان عوامل اکتسابی در حوزه این شاخه جراحی قرار می گیرد.
استخوان (به ویژه استخوانهای صورت – سر و دست) و مشکلات غضروفی (مانند غضروف گوش و بینی)، اختلالات شکلی، وقایع پاتولوژیک (تومورها، کیست، عفونت، و غیره) نیز در حوزه جراحی پلاستیک قرار می گیرد.
در این راستا در کنار عمل جراحی های کلاسیک، میکروجراحی، سیستم های لیزر، آندوسکوپی به همراه داروها و عوامل شیمیائی مورد استفاده قرار می گیرد.
به طور خلاصه؛ جراحی پلاستیک، ترمیمی و زیبائی سعی می نماید تا در تمامی سطح بدن هرگونه نقص (مشکل) ناشی از پوست، زیرپوست و استخوانها را رفع نمایند. در حین انجام این امر قانون اصلی این است که هرکدام از بافت هایی که از بین رفته است با بافتهای مشابه آن ترمیم گردد.
بازسازی صورت در بیماران مبتلا به فلج صورت
ممکن است جراحی های مختلف بازسازی صورت بر روی افراد مبتلا به فلج صورت انجام شود. این موارد شامل روش هایی برای کمک به لبخند زدن فرد، بهبود بسته شدن چشم و بازگرداندن تقارن به صورت در حالت استراحت است.
علاوه بر جراحی های مختلف، روش های درمانی مختلفی نیز وجود دارد که می تواند برای افرادی که مبتلا به فلج صورت هستند مفید باشد.
مانند هر روش جراحی، خطرات مرتبط با جراحی صورت نیز وجود دارد که باید قبل از موافقت با یک روش درمانی، توسط پزشک معالج کاملاً توضیح داده شود.
محدودیت هایی در ارتباط با انجام هر روش جراحی وجود دارد، بنابراین داشتن انتظارات واقع بینانه بسیار مهم است. در حال حاضر هیچ روش جراحی وجود ندارد که بتواند صورت شما را به حالتی که قبل از فلج صورت داشته است، بازگرداند.
همچنین افراد زیادی وجود دارند که با وجود فلج صورت زندگی عادی خود را در پیش گرفته اند و تصمیم دارند هیچگونه عملی انجام ندهند.
گزینه های جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- رفع فشار عصب صورت – گاهی اوقات برای تسکین فشار بر روی اعصاب انجام می شود تا عصب بهتر کار کند.
- جراحی های چشم – مجموعه ای از اقدامات در ناحیه چشم که برای محافظت از عملکرد چشم، بهبود علائم خشکی و پارگی و همچنین ظاهر کلی انجام می شود.
- جراحی های لبخند – اقداماتی که برای بازگرداندن تقارن در حالت استراحت یا حتی ایجاد حرکات لبخند در طرف آسیب دیده طراحی شده است.
- روش های جوان سازی پوست – یکی از عواقب فلج صورت این است که بافت های صورت تمایل به ریزش بیشتر دارند. روش های مختلفی می تواند به معکوس کردن این اثر و بهبود تقارن کمک کند. این موارد عبارتند از: لیفت ابرو، لیفت صورت، لیفت میانی صورت، پیوند چربی.
زخم ناشی از تصادف
درهنگام تصادف ممکن است صدمه و آسیب هایی متحمل افراد شود. زخم های ایجاد شده درطی تصادف که اصطلاحا زخم های تروماتیک نیز نام دارند، معمولا با ایجاد برش ، آسیب دیدگی بافت ها و ایجاد زخم هایی در بافت های پوستی و یا سوراخ شدن پوست، ظاهر می شوند.
زخم های ناشی از تصادفات متنوع می باشند. در زیر به پاره ای از این زخم ها اشاره می کنیم.
- زخم حاد
- انواع بریدگی ها
- زخم نفوذی ( سوراخ شدگی های بافتی)
زمانی که بافت پوستی ، دریده (پاره پاره) شده باشد، و سطح پوست ناهموار شده باشد، زخم حاد ایجاد می گردد.
در این نوع از زخم های ناشی از تصادفات ، معمولا محتویات خارجی مانند: شن و ماسه و سایر اشیاء موجود در اطراف فرد در هنگام تصادف دیده می شود. در این زخم ها، معمولا لایه های زیرین پوست ، به راحتی دیده نمی شوند.
زخم بریدگی نیز زخمی است که ، در اثر اعمال ضربه ی شدید به بافت پوستی ایجاد می شود.
زخم های نفوذی، نمونه های شدید و عمیق زخم های ناشی از تصادف هستند. در این زخم ها ، بافت های پوستی سوراخ می شوند و آسیب های جدی ای متوجه بافت های پوستی و عروق خونی و… می شود.
اسکار
هر زمان یک جراحت یا بریدگی در پوست ایجاد گردد، این شرایط باعث میشود پس از ترمیم، بر روی پوست جای زخم یا اسکار ایجاد شود. به هر حال فاکتورهای متعدد می‌توانند تاثیر مشخص بر شدت جای زخم باقیمانده بر روی پوست پس از ترمیم آن داشته باشند.
برای مثال اندازه و عمق زخم، ضخامت و رنگ پوست فرد، و نیز زاویه و جهت ایجاد زخم همگی از عوامل تاثیرگذار در این رابطه هستند. معمولاً جای زخم روی صورت ایجاد شده در نتیجه تصادفات رانندگی، سوختگی و آسیب‌دیدگی می‌توانند زندگی فرد را مشکل کرده و بر اعتماد به نفس وی در ارتباط با شرایط ظاهری تاثیر منفی داشته باشند.
به هر حال امروزه از روش‌های جراحی ترمیم جای زخم برای کاهش ظاهر اسکار و بهبود شرایط آن استفاده میشود. این جراحی‌ها همچنین می‌توانند عملکرد ناحیه آسیب‌دیده را بازیابی کرده و تغییرات پوستی را ترمیم کنند.
انواع اسکارها
انواع اصلی جای اسکار به شرح زیر هستند:
- اسکار هیپرتروفیک– اسکارهای برآمده و قرمز هستند که معمولاً با احساس خارش و درد برای فرد همراه می‌باشند.
- اسکار کلوئید– مشابه اسکارهای هیپرتروفیک هستند، اما گرایش به رشد و گسترش در خارج از مرزهای زخم اولیه ایجاد شده بر روی پوست دارند. این نوع اسکارها می‌توانند با گذشت زمان ضخیم، چروک و محکم شوند. علاوه بر این همواره امکان دارد اسکارهای کلوئید با احساس خارش یا درد همراه باشند.
- اسکار انقباضی– اغلب در نتیجه سوختگی یا آسیب‌دیدگی یک بخش بزرگ از پوست در مواقعی ایجاد می‌شوند که ساختار پوست از بین برود. این نوع اسکارها می‌توانند تاثیر قابل توجه بر ایجاد محدودیت در ارتباط با توانایی حرکتی و انعطاف‌پذیری پوست داشته باشند.
- اسکارهای صورت– شامل جای جوش و نیز زخم‌های باقیمانده از وارد شد ضربه به صورت است. به خاطر موقعیت ایجاد این زخم‌ها بر روی صورت، این نوع اسکارها می‌توانند بر ظاهر و اعتماد به نفس فرد تاثیر منفی قابل توجه داشته باشند.
هر آنچه باید در مورد سرطان پوست بدانید
احتمالاً شنیده‌اید که اشعه‌ی ماوراء بنفش خورشید به پوست آسیب می‌رساند و این آسیب میتواند به سرطان پوست منجر شود. گاهی دانستن و رعایت نکاتی کوچک که خیلی پیچیده و وقت گیر نیست، میتواند زندگیتان را نجات دهد.
وقتی سلولهای بدن، بدون کنترل رشد کنند و تکثیر شوند، باعث بوجود آمدن انواع سرطان پوست می‌شوند. تقریباً همه‌ی سلولهای بدن، ممکن است سرطانی شوند. وقتی سلولهای پوست به طور غیرقابل کنترلی رشد کنند، سرطان پوست ظاهر میشود.
انواع سرطانهای پوست
تومورهای پوستی را به دو نوع خوش خیم(غیر سرطانی) و بدخیم (سرطانی) تقسیم می کند.
از میان سه نوع سرطان شایع پوست، شایع ترین و کم خطرترین آنها سرطان سلولهای قاعده ای BCC است. این سرطان ابتدا به شکل یک برجستگی شفاف و کوچک در نواحی از پوست که در معرض تابش نور آفتاب هستند و بخصوص در کسانی که مدت زیادی زیر آفتاب بسر می برند، خود نمایی می کند.
اگر چه این تومور خیلی به کندی رشد می کند، ولی می تواند به اندازه های خیلی بزرگ هم برسد و در صورتی که درمان نشود، قادر است حتی به اعضای عمقی بدن نیز نفوذ کرده و آنها را تخریب نماید.
این تومور اغلب دچار خونریزی می شود و سپس روی آن دلمه می بندد و به نظر می رسد که در حال بهبودی است، ولی مجددا خونریزی خواهد کرد و این فرآیند ادامه خواهد یافت.
معمولا بصورت یک برجستگی یا توده قرمز با سطح پوسته پوسته خودش را نشان می دهد. در صورت عدم درمان، این سرطان می تواند گسترش یافته و حتی به مرگ منتهی شود.
اگر چه نسبت به دو نوع قبلی کمتر شایع است ولی شدید ترین و خطرناک ترین شکل سرطان پوست به حساب می آید. این سرطان به شکل یک خال قهوه ای تیره یا سیاه با حاشیه نامنظم و رنگ غیر یکنواخت به صورت سیاه،آبی، قرمز یا سفید خودنمایی می کند.
ملانومای بدخیم معمولا در قسمت های فوقانی پست بدن مردان و زنان و نیز در ساق پای خانمها مشاهده می شود. البته این سرطان می تواند در هر جای دیگر بدن از جمله صورت نیز پدید آید.
یک نوع نادر از ملانوما هم وجود دارد که در خانواده هایی که خال های غیر طبیعی در بدن دارند، بوجود می آید. اینگونه افراد تعداد زیادی خالهای غیر طبیعی دارند که گاهی لازم است تعدادی از آنها برداشته شود.
درمان سرطان پوست چگونه است؟
روش‌های مؤثر متنوعی برای درمان سرطان پوست وجود دارد. انتخاب شیوه درمان به موقعیت، اندازه، ویژگیهای میکروسکوپی تومور و سلامت عمومی فرد وابسته است.
۱. داروهای موضعی
در صورت ابتلای بیمار به سرطان سلول پایه‌ای، استفاده از درمان‌های موضعی مانند برخی کِرِم‌ها، ژِل‌ها و محلول‌ها مفید است. مثلا داروی ایمی‌کیمود با نام تجاری آلدارا، سیستم ایمنی بدن را تحریک به تولید ماده اینترفرون می‌کند تا به سلولهای سرطانی حمله کنند.
فلوروراسیل هم داروی دیگری است که در زمان شیمی درمانی استفاده میشود. بعضی از بیماران با مصرف داروهای موضعی، هیچ عارضه‌ای را تحمل نمی‌کنند، اما برخی دچار قرمزی پوست، تورم و آزردگی می‌شوند.
یکی از مشکلات درمان‌های موضعی، این است که دیگر هیچ بافتی برای معاینه وضعیت تومور باقی نمی‌ماند.
۲. روش (EDC)
در این روش، از بی‌حسی موضعی برای تومور استفاده میشود و بعد با وسیله‌ای تیز موسوم به کورت (curette) به طور متداوم از آن لایه‌برداری و لبه‌های آن با سوزنی الکتریکی سوزانده میشود.
مزیت این روش در سادگی عمل، ارزان بودن و سرعت آن است. از معایب آن هم میتوان به ایجاد زخمی محسوس و امکان ۱۵ درصدی بازگشت اشاره کرد.
۳. جراحی
در این روش که با بی‌حسی موضعی اطراف تومور همراه است، قسمتی از آن که بی‌شباهت به توپ نیست، برداشته و بعد زخم‌های ناشی از جراحی بخیه زده میشود. برای تومورهای بزرگ نیاز به پیوند پوستی وجود دارد تا عفونت ایجاد نشود.
احتمال بهبود و درمان با کمک روش جراحی بیش از ۹۰ درصد است. با وجود این عمل، میتوان از خروج کامل تومور مطمئن بود و زخم جراحی هم نسبت به روش‌های دیگر بهتر با جراحی پلاستیک رفع خواهد شد. البته جراحی نسبت به روش EDC سخت‌تر و گران‌تر است.
۴. جراحی به روش ماز (MOHS)
در این روش باز هم جراحی موضعی نواحی اطراف تومور وجود دارد و پزشک تومور را با بخش کوچکی از بافت سالم اطراف آن برمی‌دارد.
بافت بلافاصله به کمک میکروسکوپ بررسی میشود و اگر بقایایی از تومور در بافت دیده شود، حاشیه اطراف تومور برداشته خواهد شد و حواشی تومور به‌دقت معاینه میشود.
این چرخه ادامه پیدا می‌کند تا دیگر اثری از تومور باقی نماند. این روش درمانی پیچیده و پرهزینه است و برای تومورهایی انجام میشود که حفاظت از بافت سالم در اطراف تومور ضروری است و مرز تومور در آنها کاملا مشخص نیست.
برای تومورهایی که قبلا درمان شده و بازگشت مجدد داشته‌اند و تومورهای خطرناک هم از این روش استفاده میشود.
۵. پرتودرمانی
پرتو درمانی بین ۱۰ تا ۱۵ جلسه است. در این جلسات، اشعه با درجه زیاد به تومور و محدوده اطراف آن تابیده میشود. این روش برای کسانی مناسب است که نمی‌توانند از روش‌های جراحی استفاده کنند.
از مزایای پرتودرمانی میتوان به نبود تیغ و جراحی اشاره کرد. از معایب آن هم باید به این نکته اشاره کرد که نمی‌توان ناحیه تحت پرتودرمانی را برای اطمینان از رفع صد در صدی تومور آزمایش کرد و زخم‌های ناشی از این روش به مرور زمان بدتر می‌شوند.
از این درمان نسبتا گران بیشتر برای افراد مسن استفاده میشود.
۶. روش‌های دیگری مانند کریوسِرجری
هم برای درمان وجود دارد که در آن بافت‌ها با منجمد شدن تخریب می‌شوند. یا روش دیگری موسوم به فوتوداینامیک تراپی (PDT) برای سرطان پوست استفاده میشود که در آن از داروهای مخصوص و نور آبی برای تخریب بافتهای سرطانی بهره می‌برند.
درمان‌های دیگری هم وجود دارد: لیزردرمانی برای از بین بردن لایه سطحی پوست و تخریب تومور، مصرف داروهای خاص اِریوِج (Erivedge) و ادومزو (Odomzo).
بازسازی سینه بعد از سرطان
بهتر است در مورد جراحی ترمیم سینه تصورات واقع گرایانه ای داشته باشید. بازسازی سینه بعد از سرطان می تواند کمک بزرگی به افزایش اعتماد به نفس بیماران نماید. اما فراموش نکنید که این جراحی نمی تواند حس نرمال اولیه را به شما باز گرداند.
جراحی ترمیم سینه چه کارهایی می تواند انجام دهد؟
سینه های شما را به صورت منظم بازسازی می نماید.
موجب بهبود تقارن سینه های شما می شود. در نتیجه شما می توانید لباس های خود را با اعتماد به نفس بیش تری بر تن نمایید.
با انجام جراحی ترمیم سینه، دیگر نیازی به استفاده از پدهای بزرگ کننده سینه در لباستان ندارید.
همچنین جراحی ترمیم سینه می تواند نتایج ذیل را به دنبال داشته باشد:
ظاهر اندام شما را بهبود می بخشد.
کمک می کند تا خاطرات آزردهنده از دوران بیماری خود را به فراموشی بسپارید.
