متخصص جراح فک و دهان

همه دندانپزشک‌ها برای کسب مدرک دکتری‌شان (چه مدرک جراحی دندانپزشکی و چه مدرک دندانپزشکی) هفت تا هشت سال در دانشگاه درس می‌خوانند. این دو مدرک دندانپزشکی به دندانپزشک‌ها اجازه می‌دهد فرایندهای معمولی دندان (تمام بیماری‌های دندان که برای رفعشان اول از همه به فکر دندانپزشک می‌افتید) را انجام دهند. از طرفی، جراح فک و دهان بعد از کسب دو مدرک بالا، چهار تا شش سال دیگر درس می خواهند و در زمینه جراحی فک تخصص می گیرد.

تفاوت بین دندانپزشک با متخصص جراح فک و دهان

بیشتر اوقات بیماران فکر می‌کنند متخصص جراح فک با دندانپزشک فرقی ندارد. تفاوت این دو پزشک به آموزش‌هایی که دیده‌اند برمی گردد و از آنجایی که تخصص‌های متفاوتی دارند، خدمات متفاوتی هم به شما ارائه می دهند.

دندانپزشک‌های معمولی، علم دندانپزشکی را همراه با آموزش‌های عملی یاد گرفته‌اند و بعضی از آن‌ها می توانند برخی جراحی‌های جزئی دهان را انجام دهند. با این حال، محدوده کاری آن‌ها شامل مراقبت‌های دندانی از جمله معاینه دهان، جرم‌گیری، پر کردن دندان، نصب تاج، نصب سیلانت (شیارپوشی دندان)، عصب‌کشی و درمان بیماری‌های رایج لثه می‌شود.

دندانپزشک معمولا قبل از شروع فرایندهای دندانی، دهانتان را معاینه می‌کند و میزان اورژانسی بودن آن‌ها را بررسی می‌کند. به این ترتیب، تصمیم می گیرد که آیا خودش می‌تواند مشکلتان را برطرف کند یا باید شما را به جراح فک و دهان ارجاع دهد.

نیازهای دندان غیر اورژانسی مانند جراحی لثه یا کشیدن دندان (که به جراحی احتیاج داشته باشد) هم جزو این دسته فرایندها هستند و دندانپزشک ممکن است از پس آن ها بر نیاید.

وقتی دندانتان در وضعیت اورژانسی باشد یا نیاز به کشیدن دندان (با عمل جراحی)، تغییر ساختار استخوان فک و بافت لثه پیدا کنید، باید نزد جراح دهان و دندان بروید.

متخصص جراح فک و دهان پس از آموزش باید توانایی اصلاح و بهبود طیف وسیعی از بیماری‌ها و صدمات وارده بر موارد زیر را داشته باشند.

این موارد عبارتند از:

1. بهبود بیماری‌های مربوط به سر
2. صورت
3. فک
4. گردن
5. دهان
6. چانه
7. گونه
8. طاق جمجمه

چه زمانی باید به متخصص جراح فک مراجعه کرد:

1. قرار دادن ایمپلنت‌های دندانی
2. جراحی بینی
3. زیبایی‌های صورت
4. درمان ضربه به صورت
5. ارزیابی شرایط پاتولوژیک
6. کاهش درد صورت
7. جراحی بازسازی فک
8. انجام جراحی فک اصلاحی (ارتوگناتیک)
9. ارائه درمان جراحی برای آپنه انسدادی خواب

بیشتر بخوانید: تمام خدماتی قابل ارایه توسط یک متخصص جراحی فک و دهان

چه موارد در رشته جراحی فک، دهان و صورت آموزش داده می‌شود؟

1. جراحی‌های داخل دهانی کوچک (مینوز)
2. جراحی آسیب‌های ترافیکی (تروما)
3. جراحی فک، صورت و جمجمه و گردن (ترمیمی و زیبایی)
4. جراحی عفونت‌های فک و صورت
5. جراحی تومورها و کیست‌های خوش خیم و بدخیم فک و صورت و گردن
6. کشیدن دندان و خارج کردن دندان‌هایی که در موقعیت دشوار قرار گرفته‌اند
7. جراحی‌هایی که در ناحیه دهان، فک، صورت، جمجمه و گردن باید صورت بگیرد
8. جراحی نواقص مادر زادی و اکتسابی مانند شکاف کام (لب شکری) و لب دو طرفه و یک طرفه

تخصص‌های دندان پزشکی

• جراح و دندانپزشک عمومی

دندانپزشک عمومی که دندانپزشک خانواده نیز نام دارد، به طور مرتب از بهداشت دهانی شما مراقبت می‌کند. این افراد بیشترین درصد جمعیت دندانپزشکان را تشکیل می‌دهند و اکثر کار آن‌ها در ارتباط با مسائل پیشگیرانه و مهم بهداشت دندان است. این مسائل عبارتند از: جرم‌گیری مرتب دندان‌ها، عکس برداری اشعه ایکس دندانپزشکی و آموزش بهداشت دهانی مناسب در خانه به بیماران.

دیگر وظیفه دندانپزشک عمومی بازسازی دندان‌هاست، مثلاً پر کردن دندان در صورت وجود پوسیدگی، بازسازی ترک یا شکستگی دندان و سفید کردن دندان. همچنین درمان مشکلات ناشی از بیماری لثه و مشکلات مربوط به ریشه در زیر خط لثه را نیز بر عهده دارد. دیگر وظیفه دندانپزشک عمومی راهنمایی بیمار برای سیم‌کشی دندان، نصب دندان مصنوعی، محافظ دهان و دیگر درمان‌ها است.

از آن‌جا که شما احتمالاً بیش از هر پزشک دیگری، به دندانپزشک عمومی‌تان مراجعه می‌کنید، وی سلامت دهان، گردن و سر را نیز زیر نظر می‌گیرد ا از وجود مشکل احتمالی باخبر شود.

با اینکه دندانپزشک‌ عمومی توانایی درمان اکثر موارد را دارد و حتی ممکن است تجربه زیادی برای ارائه برخی خدمات تخصصی داشته باشد، اما معمولاً بیمار را به یک متخصص خاص مثل موارد پایین ارجاع می‌دهد.

• ارتودنتیست

احتمالاً کار ارتودنتیست را تنها سیم‌کشی دندان می‌دانید، اما وظایف آن‌ها فراتر از این است. به طور کلی وظایف ارتودنتیست اصلاح ناهنجاری و ناهم‌ترازی دندان‌ها، استخوان‌های چانه و دیگر ساختارهای حمایت‌کننده صورت است؛ که این کار هم به منظور زیبایی و هم تصحیح عملکرد انجام می‌شود.

به این شکل که با طراحی ابزارهای دهانی مانند سیم‌کشی، قاشقک دندانی شفاف، محافظ دهان، پوشش سر، نگه‌دارنده و ماسک صورت، عوارض پیشرونده را اصلاح کرده و قدرت جویدن بیمار را تقویت می‌کنند. تمام این ابزارها به مرور زمان ساختارهای استخوانی بدشکل و دندان‌های فاصله‌دار را اصلاح می‌کنند.

• جراح اورال و ماگزیلوفاسیال

جراحان اورال و ماگزیلوفاسیال روی بافت‌های سخت و نرم اطراف دهان تمرکز می‌کنند. این بافت‌ها عبارتند از لثه، گونه، لب‌ها، کام سخت، کام نرم، زبان و بافت‌های فاسیال. این جراح‌ها پس از یادگیری اصول دندانپزشکی، در بیمارستان آموزش می‌بینند، در نتیجه در مقایسه با دیگر دندانپزشک‌های حرفه‌ای جراحی‌های تهاجمی‌تری انجام می‌دهند؛

از جمله کشیدن دندان در موارد پیچیده و اصلاح یا هموارسازی چانه با جراحی به منظور ایجاد فونداسیون برای دندان مصنوعی. همچنین جراحی‌های بازسازی، جراحی‌های شکاف کام یا شکاف لب، و بعضاً بیوپسی، برداشتن بافت سرطانی، درمان عفونت‌های صورت و یا حتی توقف تنفس حین خواب را بر عهده دارند.

به طور کلی جراح‌های دهان زمینه را برای کارهای بعدی روی دندان فراهم می‌کنند؛ به این معنی که کارهای لازم را قبل از نصب ابزار دهانی، دندان مصنوعی و یا عمل‌های زیبایی انجام می‌دهند.

• پریودنتیست (متخصص جراحی لثه)

تمرکز پریودنتیست‌ها روی لثه است و وظیفه آن‌ها پیشگیری، تشخیص و درمان مشکلات مختلف لثه می‌باشد. این موارد عبارتند از درمان تورم و درد بیش از حد لثه، تشخیص و درمان بیماری لثه (یا بیماری پریودنتال)، کاشت دندان و پیوند زیبایی پوست روی لثه.

به طور کلی هر گاه نیاز باشد عمل گسترده‌ای روی لثه انجام شود، پریودنتیست وارد عمل می‌شود. درمان بیماری لثه بخش بزرگی از کار پریودنتیست است، در نتیجه پریودنتیست‌ها اغلب به دندانپزشک‌های عمومی توصیه می‌کنند که برنامه‌های پیشگیری و درمانی ارائه دهند که مناسب سبک زندگی بیماران باشد.

• پروستودنتیست (متخصص پروتزهای دندانی)

همانطور که از نامش پیداست، وظیفه پروستودنتیست فراهم کردن پروتز برای جایگزینی دندان‌های آسیب‌دیده، پوسیده و یا کنده‌شده است. پروتز دهانی ابزار دندان مصنوعی هستند و شامل تاج، پل، دنتور، ایمپلنت و روکش دندان می‌باشند. این جایگزین‌های دندانی هم به منظور زیبایی و هم عملکردی هستند و می‌توانند تا حد زیادی توانایی جویدن، گاز گرفتن و حرف زدن موثر و امن را تقویت کنند.

احتمالاً اصطلاح «زیباسازی لبخند» که شامل بازسازی اساسی ظاهر لبخند است، به گوشتان خورده است. پروستودنتیست‌ها اغلب این کار را هم برای زیبایی و هم در موارد بازسازی تروماتیک انجام می‌دهند. پروستودنتیست‌ها با آزمایشگاه‌های دندانپزشکی که ابزار دهانی و دندان مصنوعی می‌سازند همکاری نزدیک دارند تا مطمئن شوند طراحی و کیفیت پروتزها کاملاً مناسب هر بیمار است.

• اندودنتیست (متخصص درمان ریشه دندان)

قسمت داخلی دندان که توسط مینای سخت دندان و لایه داخلی دنتین محافظت می‌شود، زیر خط لثه قرار دارد و به آن پالپ می‌گویند. این قسمت نرم بوده و از بافت زنده و حساس تشکیل شده است و این همان قسمتی است که اندودنتیست‌ها روی آن تمرکز دارند.

پالپ دندان ممکن است بر اثر آسیب، تروما یا پوسیدگی صدمه دیده یا ملتهب شود، که در این صورت باید درمان یا برداشته شود. اگر بتوان آن را درمان و حفظ کرد، دندان در دهان بیمار زنده باقی می‌ماند. اما اگر نتوان آن را حفظ کرد، عصب‌کشی انجام می‌شود، که احتمالاً شایع‌ترین عمل انجام شده توسط اندودنتیست‌ها است.

• متخصص پاتولوژی

  متخصص پاتولوژی که همچنین به عنوان متخصص آسیب شناسی نیز شناخته می شود، پزشک متخصص در زمینه بررسی علل، ماهیت و اثرات بیماری ها است.

پاتولوژیست ها، مایعات و بافت‌های بدن را مورد مطالعه قرار داد، به پزشکان معالج در تشخیص وجود هر گونه مشکل پزشکی کمک کرده و تست های آزمایشگاهی مختلف را برای نظارت بر سلامت بیماران مبتلا به بیماری ‌های مزمن انجام می ‌دهند. علاوه بر این، یک متخصص پاتولوژی از سلول ها یا بافت ها برای معاینه و تشخیص خوش خیم یا بدخیم بودن انواع توده های سرطانی، نمونه برداری می کند.

• • تخصص رادیولوژی

  • پرتوشناسی یا رادیولوژی و گاهی تصویربرداری تشخیصی نام یک رشته از تخصص‌های پزشکی است که از پرتو ایکس و دیگر اقسام امواج و پرتوها برای تشخیص و درمان بیماری و حالات غیرطبیعی کمک می‌گیرد.
    در تمام اینها، هدف تشخیص بیماری یا حالات غیرطبیعی بدن به کمک روش‌های پیشرفته تصویری است. رادیولوژی از کلمه لاتین Radius به معنای پرتو مشتق شده‌است. رادیولوژی دربرگیرنده رشته‌های بسیاری است که بر مبنای کاربرد پرتوهای یون ساز برای تشخیص بیماری‌ها یا درمان آن‌ها می‌باشد.این رشته به صورت یک تخصص (دوره چهار ساله رزیدنتی) بعد از اتمام دوره پزشکی ارائه می‌گردد. ضمنا رشته رادیولوژی (پرتوشناسی تشخیصی)در مقطع کارشناسی نیز بصورت یک دوره چهارساله در دانشکده های پیراپزشکی ارائه می شود.

• • تخصص تشخیص بیماری های دهان و دندان

بیماری های دهان و تشخیص تخصصی در دندانپزشکی است که در آن به عوامل بروز بیماری ها ی بافت نرم وسخت دهان می پردازد .

بیماری های دهان و تشخیص در حد فاصل دندانپزشکی و پزشکی قرار گرفته است  و یکی از شاخه های تخصصی رشته دندانپزشکی می باشد  .
تخصص بیماری های دهان دارای یک تفاوت کلیدی  و اصلی بین جراحی دهان و فک و صورت است .
این رشته  در درجه اول تاکید فراوانی بر مداوای بیمار ”بدون عمل جراحی” دارد.

• تخصص دندانپزشکی کودکان

پزشکان متخصص در این شاخه، دوره تخصصی سه ساله دندانپزشکی کودکان را می‌گذرانند تا مهارت‌های لازم برای درمان مشکلات دهان و دندان کودکان را بدست آورند.

موسسات معتبر جهانی مثل آکادمی دندانپزشکی کودکان آمریکا (AAPD) توصیه می‌کنند اولین ویزیت دندانپزشکی نوزاد، شش ماه پس از رویش اولین دندان یا در سن یک سالگی با مراجعه به دندانپزشک متخصص کودکان صورت گیرد.

متخصصین دندانپزشکی اطفال، آموزش هایی به والدین در خصوص تمیز کردن دندان نوزاد، مسواک زدن و استفاده از نخ دندان ارائه می‌دهند. همچنین نکاتی در مورد تغذیه مناسب و مصرف برخی داروها مثل قطره آهن و مشاوره در مورد عادت‌های کودک مثل استفاده از پستانک یا مکیدن شست نیز به والدین ارائه می‌دهند.