سرطان ، تومور و کیست های دهانی

کیست‌های فک مانند کیسه هستند که با مایعات پر می شوند و در بافت های فک تشکیل می شوند. رشد آن ها فقط به فک محدود نمی شود، زیرا در هر جایی از بدن یا روی بدن می توانند تشکیل شوند.

توده فک عموما از نظر طبیعت و رشد خوش خیم هستند اما ممکن است با دژنراسیون بد خیم بسیار کمیاب ظاهر شوند. ضایعه توده فک تمایل به رشد آهسته دارد و در بسیاری از بیماران بدون علائم است( یعنی آن ها هیچ علائم قابل توجهی را متوجه نمی شوند). با توجه به این طبیعت، آن ها به صورت اتفاقی، زمانی که تصویربرداری رادیوگرافی را برای درد غیر مرتبط سر و گردن انجام می دهند، متوجه آن می شوند.

با این حال، اگر کیست ها عفونی شوند، ممکن است برای افراد دردناک باشد.
بسیاری از تومورها، چه خوش‌خیم و چه بدخیم، در فک شکل می‌گیرند. علائم تومور استخوانی فک عبارتند از ورم، درد، حساسیت و جابه‌جایی غیرمنتظره دندان‌ها.

برخی از تومورها ممکن است پس از تصویربرداری از دندان‌ شناسایی شوند و برخی در معاینات روتین دهان و دندان. نحوه درمان به محل و نوع تومور بستگی دارد.

احتمال دارد بعضی از تومورهای خوش‌خیم تنها نیاز داشته باشند تا تحت نظارت باشند با این حال در اکثر موارد لازم است تا تومور برداشته شود و سپس بافت استخوانی با گزینه‌های ممکن بازسازی شود.

تومورهای خوش‌خیم و بدخیم در ناحیه فک و صورت

تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم از جمله ضایعات پاتولوژیک فک و صورت هستند که اگر به موقع درمان نشوند، می‌توانند مشکلات بیشتری را برای فرد بیمار ایجاد کنند.

تومورهای خوش‌خیم (مانند آملوبلاستوما) رشد نسبتاً سریعی در ناحیه فک و صورت دارند و می‌توانند باعث تخریب بافت‌های مجاور شوند؛ اما تومورهای بدخیم علاوه بر تخریب بافت‌های مجاور، می‌توانند به بافت‌های دوردست مانند غدد لنفاوی و ریه و حتی مغز نیز رسیده و منتشر شوند.

اگر فرد بیمار با مشاهده علائم به سرعت به پزشک متخصص مراجعه کند، می‌توان با درمان سریع مشکل را برطرف کرد؛ اما اگر بیمار به موقع به پزشک مراجعه نکند، ممکن است در انتها شیمی درمانی نیز برای معالجه لازم باشد.

 

ضایعات پاتولوژیک فک ؛ کیست‌های ناحیه فک و صورت و دهان

کیست‌های ناحیه دهان و صورت از دیگر ضایعات پاتولوژیک فک هستند که نیازمند درمان سریع می‌باشند. کیست‌های دهانی در صورتِ مراجعه دیر هنگام به متخصص پاتولوژیست می‌توانند باعث شکستگی استخوان‌های فک شوند که علاوه بر ضعف در عملکرد، نقص در زیبایی فرد را نیز به دنبال خواهد داشت.

نکته مهم دیگر این است که اگر درمان کیست‌های دهانی به موقع انجام نشود، در انتها ممکن است فرد دچار کیست‌های سرطانی شود. در ادامه به توضیح علائم و درمان کیست‌ فکی خواهیم پرداخت.

بیشتر بخوانید جراحی مفصل گیجگاهی (TMJ) فکی چیست ؟

انواع مختلف کیست فکی

با توجه به فاکتورهای مختلفی دسته‌بندی می‌شوند. سازمان بهداشت جهانی این ضایعات را در دو دسته ادنتوژنیک و غیر ادنتوژنیک طبقه بندی کرده است.

کیست‌های ادنتوژنیک شایعتر هستند.

شایعترین آنها که از دهه دوم به بعد بروز مینمایند. کیستهای پری اپیکالی میباشند. این نوع توده ها شایع‌ترین ضایعات فکی محسوب می‌شوند. قطر این کیست‌ها ی دهانی ازچند میلیمترتاحتی چند سانتیمتر متغیر است.

• کیست‌های فولیکولار

از دیگر انواع تومورهای ادنتوژنیک هستند. آن‌ها نیز جزو کیست‌های شایع فکی هستند. شایعترین آنها همراه با دندان‌های نهفته ملاحظه میشوند

• کیست‌های لثه

از دیگر انواع کیست دهان _کام است که بیشتر در نوزادان ایجاد می‌شوند. کیست‌های لثه معمولا در فک پایینی نوزاد به وجود می‌آیند. البته این ضایعات خوش خیم پس از مدتی خود به خود پاره می‌شوند و بهبود پیدا می‌کنند.

البته احتمال به وجود آمدن این نوع کیست فکی در میانسالی نیز وجود دارد. در این دوران کیست‌های لثه از بقایای مینای دندان‌ها به وجود می‌آیند.

 

تنوع کیست‌های غیر ادنتوژنیک بسیار زیاد است. این نوع ضایعات فکی به علت‌های مختلفی ایجاد می‌شود. این کیست‌ها بر خلاف نمونه‌های ادنتوژنیک از ضایعات دندانی یا عفونت‌های موجود در مینای دندان ایجاد نمی‌شوند.

در موارد نادر کیست‌های غیر ادنتوژنیک به تومورهای بدخیم تبدیل می‌شوند و منجر به سرطان دهان خواهند شد.

علائم تومور فک

تومور به رشد غیر طبیعی سلول ها گفته می شود که به صورت یک توده در می آید. ولی کیست به توده هایی گفته می شود که حاوی مایعات و مواد نیمه جامد است. از جمله تومورهای فک می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– آملوبلاستوما –

این توده های فک شایع تر هستند و رشد بسیار آهسته ای دارند و معمولاً خوش خیم و غیر سرطانی اند. این نوع از تومور معمولاً در فک بروز می کند و به استخوان ها و بافت های ناحیه فک حمله می کند.

– گرانولوم یاخته عظیم –

این نوع از تومور فک خوش خیم است و معمولاً در فک پایینی بروز می کند. برخی از این تومورها می توانند به سرعت رشد کنند و درد زیادی را موجب می شوند و موجب تخریب استخوان می شوند.

– کیست دنتیگروس –

این نوع کیست در بافت های اطراف دندان ها رشد می کند و دهان را تخریب می نماید. این کیست شایع ترین نوع کیست است که فک را تحت تاثیر قرار می دهد.

علاوه بر موارد مذکور انواع دیگر تومور و کیست های فک هم وجود دارند.

سرطان کارسینوما متاستاتیک

سرطان کارسینوما متاستاتیک شایع ترین سرطانی است که استخوان ها را مبتلا میکند. شایع ترین مکان های اولیه که کارسینوم آنها متاستاز به استخوان میدهند شامل پستان ، ریه ، تیروئید، پروستات و کلیه می باشد.

استخوان هایی که به طور شایع متاستاز در آنها اتفاق می افتد شامل مهره ، دنده ها ، لگن و جمجمه می باشند. متاستاز به فک ها نادر است اما ممکن است از آنچه به طور عمومی مورد پذیرش است بیشتر اتفاق بیافتد.

در یک مطالعه اتوپسی بر روی مندیبل بیماران مبتلا به کارسینوم های اولیه خارج دهانی متفاوت، ارزیابی میکروسکوپی متاستاز را در ۱۶‎٪ موارد نشان داد که اکثر آنها از نظر کلینیکی ، رادیگرافی و بررسی های روتین غیر قابل شناسایی بودند.

گسترش متاستاتیک یک کارسینوما به فک ها معمولا از مسیر خونی  اتفاق می افتد. سارکوم های بافت نرم یا استخوان های دیگر بندرت به فک ها متاستاز می دهند.

علایم سرطان دهان

مهم‌ترین علایم و نشانه‌های سرطان دهان عبارتند از:

• زخمی که بهبود نمی‌یابد
  یکی از شایع‌ترین نشانه‌های سرطان دهان زخم در ناحیه دهان شامل لب‌ها، لثه‌ها، زبان، گلو یا حتی لوزه‌هاست. زخم ممکن است عمیق با لبه‌های سخت یا یک برآمدگی سفید یا قرمز باشد.

اگر این زخم ظرف مدت 2 هفته بهبود یابد احتمالاً جای نگرانی نیست در غیر این‌صورت حتما لازم است به یک متخصص دهان مراجعه کنید.

• وجود لکه‌های سفید یا متمایل به قرمز داخل دهان
• دندان لق
• خونریزی از دهان
  با این‌که شایع‌ترین علت خونریزی دهان التهاب و عفونت‌های لثه است اما سرطان دهان نیز می‌تواند باعث خونریزی دهان شود. همچنین بیماری‌های لثه خود یک عامل خطر برای ابتلا به سرطان دهان است.
• وجود توده داخل دهان
  توده‌های زگیل‌مانند در دهان یا گلو و در صورت رشد سرطان در گردن (گره‌های لنفاوی) می‌تواند حاکی از سرطان باشد.
• درد در ناحیه دهان
• گوش درد
• احساس درد در گلو به‌ویژه هنگام قورت دادن غذا
• تغییرات در حس لامسه دهان
  ممکن است تومور سرطانی بر اعصاب دهان اثر بگذارد و منجر به بی‌حسی در دهان، لب، زبان یا چانه شود.
• تغییر صدا
  علائم سرطان حفره دهان می‌تواند بسیار شبیه علایم سایر تومورهای خوش‌خیم یا ضایعات التهابی باشد. بنابراین بهتر است درصورت مشاهده هرگونه علامت مشکوک به متخصص مراجعه کنید.

علائم کیست‌های فک و صورت

کیست‌های دهانی به طور کلی می‌توانند بدون هیچ‌گونه علامت خاصی در دهان ظاهر شوند و معمولاً در معاینات دندانپزشکی تشخیص داده می‌شوند. کیست ممکن است به صورت یک ضایعه یا تاول در دهان قابل مشاهده باشد.

اگر کیست آلوده باشد، نشانه‌هایی مانند قرمزی و التهاب یا درد را به همراه خواهد داشت. در هر صورت برای تشخیص قطعی وجود کیست در دهان، باید به متخصص مربوطه مراجعه شود.

کیست‌های کوچک که نوعی ضایعات پاتولوژیک فک هستند، ممکن است علائم مشخصی نداشته و به درمان فوری نیز نیاز نداشته باشند. در هر صورت با توجه به انتشار و رشد کیست در دهان به مرور زمان، حذف به موقع آن پیشنهاد می‌شود تا از بروز مشکلاتِ بیشتر در آینده جلوگیری شود.

برای درمان عفونت کیست معمولاً از آنتی‌بیوتیک استفاده می‌شود؛ اما در موارد جدی‌تر بهتر است بافت چرکی تخلیه یا حذف شود. حذف یا تخلیه‌ی کیست‌های دهانی توسط جراحی انجام می‌شود.

البته در بعضی موارد برخی از کیست‌ها بدون مداخله نیز قابل درمان هستند. با این وجود تخلیه یا حذف کیست موجب تسریع در روند درمان خواهد شد

 

تشخیص سرطان

تشخیص خوش‌خیم یا بدخیم بودن زخم‌ها و تومورهای دهانی عموماً در آزمایشگاه‌های پزشکی توسط پاتولوژیست انجام می‌گیرد. آشکارسازی و تشخیص سلول‌های خوش‌خیم، پیش سرطانی و سرطانی بدخیم در بافت‌های دهانی با برش نواحی مشکوک از بافت جدا شده و بررسی تصویر ظاهری آنها به عنوان یک روش استاندارد انجام می‌پذیرد.

برای تشخیص پزشکی، مطالعات هیستوپاتولوژی نمونه‌های بیوپسی شده ضروری هستند. برای تشخیص صحیح روش درمانی، روش بیوپسی یک فرایند تعریف شده و استاندارد برای بررسی میکروسکوپی بافت محسوب می‌شود.

تقریباً ده درصد از موارد مشکوک بیوپسی شده سرطانی بوده‌اند و بقیه رنج و اضطراب ناشی از فرایند نمونه‌گیری را تحمل می‌کنند.

هم‌اکنون محققان علوم پایه و پزشکی به دنبال روش‌های تشخیصی سریع تری برای تشخیص هستند. روش‌های نوری مبتنی بر لیزر و مشخصه یابی نوری بافت می‌تواند در تشخیص و درمان سرطان ما را به نتایج بهتری برساند.

وقتی یک تومور در بافتی شکل می‌گیرد دچار تغییرات ظاهری و بیو شیمیائی می‌شود که می‌تواند منجر به تغییرات در مشخصات نوری بافت گردد.

ویژگی‌های نوری غیرخطی بافت خوش‌خیم و بدخیم دهانی نیز می‌تواند به تشخیص دقیق تر سرطان دهان کمک نماید و درآینده منجر به ساخت وسیله تشخیصی مبتنی بر تفاوت رفتار نوری غیرخطی بافت خوش‌خیم و بدخیم گردد.

درمان سرطان دهان

رایج‌‌ترین و موثرترین درمان سرطان دهان جراحی است. جراحی سرطان دهان شامل برداشتن تومور بدخیم و تا حد امکان قسمتی از بافت سالم اطراف آن است.

درصورتی که تومور دهان کوچک باشد میزان جراحی با تخریب کمتری همراه است اما هرچه تومور بزرگ‌تر باشد جراح مجبور است بافت بیشتری را خارج کند.

این ممکن است باعث از بین رفتن برخی از عملکرد‌های داخل دهان شود و درنتیجه نیاز به بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده پس از عمل وجود داشته باشد.

روش‌های دیگر درمان سرطان دهان پرتودرمانی و شیمی‌درمانی است. پرتودرمانی در بعضی از موارد برای از بین بردن سلول‌های سرطانی داخل دهان یا غدد لنفاوی استفاده می‌شود.

اما شیمی‌درمانی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی دهان به کار نمی‌رود بلکه معمولاً برای پیش‌گیری از بازگشت سرطان یا محدود کردن گسترش سرطان پس از جراحی یا پرتودرمانی استفاده می‌شود.

درمان تومورهای فکی و دهانی

پس از تشخیص تومور در دهان توسط متخصص مربوطه، محتمل‌ترین روش برای درمان جراحی است. به دلیل ماهیت تهاجمی تومورها، در جراحی بخشی از بافت‌های سالم اطراف تومور نیز برداشته می‌شود.

در برخی از جراحی‌ها نیز با توجه به نوع تومور و پیشروی آن، ممکن است لزوم به برداشتن بخشی از فک نیز احساس شود.

تومورهای در دسترسی که در نسج نرم دهان وجود دارد عمل جراحی فک و صورت را آسان‌تر می‌کند ولی تومورهای داخل استخوانی مقادیر زیادی از نسج نرم دهانی را از بین می‌برد و بازسازی را سخت‌تر می‌کند.

ثابت شده است که تومورهای بد خیم می‌تواند هم جنبه ارثی داشته باشد و هم جنبه اکتسابی که تومورهای اکتسابی معمولا بر اثر تحریک دندان‌های مصنوعی بوجود می‌آید و سلامتی دندان‌ها را در سنین بالا تهدید می‌کند.

همزمان با عمل جراحی فک و صورت، پیوند نسج نرم و عروق هم انجام می‌شود که برای از بین بردن تومورها از رادیوتراپی، پرتودرمانی و شیمی درمانی استفاده می‌شود.

جراحی تومورهای فک و صورت باید قبل از رسیدن به اندام های حیاتی انجام شود و مجاورت این ناحیه با ارگان های حیاتی مثل مغز، فک، دهان و حلق موجب می شود که به محض مشاهده تومورها درمان صورت بگیرد.

فرد به محض مشاهده هرگونه زخمی که بیش از سه هفته طول بکشد و همچنین هرگونه تغییر رنگ در ناحیه فک و صورت باید سریعا به پزشک مراجعه کند.

 

اگر این کیست در ناحیه فک درمان نشود چه عوارضی دارد؟

در پاسخ باید بگویم که مسلما این کیست‌ها عواقب خود را دارند. اگر از نوع بدخیم باشند و درمان نشوند در‌نهایت منجر به پایان زندگی فرد می‌شوند.

همچنین اگر از نوع خوش‌خیم باشند اما درمان به تعویق بیفتد یا درمان نشوند احتمال تخریب این عضو بالاست. در این شرایط نیاز است که جراحی صورت گیرد که این جراحی سنگین خواهد بود، چرا که مقداری از بافت تخریب شده است.

همچنین باید استخوان آن بخش را برداریم که این کار باعث برهم زدن پیوستگی فک می‌شود که همه این موارد مشکلات زیادی از‌جمله از نظر ظاهری و عملکردی به‌همراه دارد.

 

سرطان زبان

سرطان زبان، نوعی سرطان دهانی محسوب می شود که معمولاً در سلول‌های پوششی سطح زبان گسترش می‌یابد.
این بیماری می‌تواند سبب ایجاد تومور‌ها یا ضایعاتی شود و مهم‌ترین علائم آن درد زبانی است که التیام نمی‌یابد و زبان دردناک می شود.
این نوع سرطان بیشتر در بین آقایان رواج دارد.
امروزه یکی از مهم ترین سرطان ها که افراد به آن مبتلا می شوند سرطان زبان و حفره دهان می باشد، این سرطان در صورت تشخیص در مراحل ابتدایی قابل کنترل و درمان می باشد.

90% سرطان های حفره دهانی از سرطان زبان ، لب ، مخاط بوکال و لثه تشکیل شده است که رایج ترین آن ها سرطان زبان می باشد، از Hن جا که زبان قابل دید و در دسترس می باشد خود بیمار می تواند آن را تشخیص دهد .

بروز هر گونه زخم طول کشیده در زبان باید فرد را مشکوک به این بیماری کند ولی به این نکته توجه کنید که هر تغییری به معنای مبتلا شدن به سرطان نمی باشد.

معمولاً سرطانهای زبان در ابتدا به صورت زخم بزرگ شونده تظاهرمیکند که بیمار مدتها آن را به عنوان افت درمان کرده است .

اما توجه داشته باشید که افت بیشتر از دوهفته طول نمیکشد پس هرگونه زخم طول کشنده در زبان باید توسط پزشک متخصص گوش و حلق و بینی ویزیت شود.

سرطان زبان بیشتر کدام قسمت‌های آن را درگیر می‌کند؟

سرطان زبان می‌تواند در دو ناحیه مختلف زبان گسترش یابد که شامل:
سرطان زبان در جلوی زبان و پشت آن است.

در یک تقسیم‌بندی ساده می‌توان زبان را به بخش متحرک جلویی و قسمت انتهایی یا قاعده زبان تقسیم کرد که در ۸۵ درصد موارد، بخش متحرک زبان دچار سرطان می‌شود که قابل‌ مشاهده است و ساده‌تر تشخیص داده می‌شود.

 

انواع سرطان زبان از نظر بافت

• سرطان زبان نافذ:در این شکل قرحه ای که روی زبان موجود است از طرف عمق بزرگ می شود و تمام عضلات زبان بیمار مبتلا به این نوع سرطان زبان را فرا می گیرد.
• سرطان زبان جوانه :در این شکل جوانه هایی بر روی زخم پدید می آید که مانند قارچ است و از کناره های زخم تجاوز می کند.
• سرطان زبان ارتشاحی :این ارتشاحات که در قاعده سرطان پیدا می شود قبل از زخمی شدن سرطان به وجود می آید.
• سرطان زبان غانقرایایی :در این شکل زبان ، فساد انساج و بوی بد و خونریزی جلب توجه می کند.

بیشتر بخوانید سرطان ، تومور و کیست های دهانی چیست و درمان آن

چه عواملی سبب ابتلا به این نوع سرطان می‌شود؟

عوامل متعددی در ابتلا به سرطان زبان دخالت دارد؛ از جمله مصرف دخانیات و الکل، رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان یا عوامل تحریک‌کننده مانند دندان مصنوعی‌های نامناسب، مصرف همزمان الکل و سیگار خطر ابتلا به سرطان زبان را ۸۰ تا ۹۰ درصد افزایش می‌دهد.

در بین غیرسیگاری‌ها عوامل دیگری مانند عفونت ناشی از یک دسته از ویروس‌ها به نام پاپیــــلوما – ویروسی که انواعی از آن‌ها عامل ایجاد زگیل‌های پوستی هستند، ممکن است باعث ابتلا به این سرطان، به خصوص سرطان انتهای زبان، شود.

 

علائم و نشانه های سرطان زبان

در برخی موارد، سرطان زبان منجر به بروز هیچ گونه علامت و نشانه ای نمی شود.

این سرطان معمولا در معاینات دندانپزشکی و یا زمان انجام تست های روتین، تشخیص داده می شود. از جمله علائم و نشانه های سرطان زبان می توان به موارد زیر اشاره کرد:- وجود توده و یا زخم روی زبان.
– خونریزی از زبان
– مشکلات بلع، صحبت کردن و یا حرکت دادن زبان
– گلو درد و زبان درد
_ احساس درد هنگام جویدن غذا
علاوه بر زخم‌های روی زبان، احساس درد در زمان جویدن غذا یا در حین ادای برخی از کلمات ممکن است از علائم دیگر سرطان زبان باشد. این درد ناشی از وجود توموری است که در حال رشد و برهم‌زدن عملکرد زبان است.

اگر درد زبان طولانی شود و بخصوص در زمان مصرف برخی نوشیدنی‌ها یا غذاهای تند بروز کند، حتما باید توسط پزشک متخصص بررسی شود.

– وجود توده در گردن
_ بزرگ‌شدن غده‌های لنفاوی در ناحیه گردن
غده‌های لنفاوی تحت فکی در ناحیه چانه یا غده‌های لنفاوی گردنی در سمتی که تومور رشد کرده است، بزرگ می‌شوند. این بزرگی پیش‌رونده است و ممکن است غده‌های لنفاوی سفت و دردناک شوند.

یک حالت دیگر بزرگی واکنشی غده‌های لنفاوی گردن است، زیرا ممکن است به دنبال سوارشدن عفونت روی زخم‌های ناشی از تومور این غده‌ها بزرگ شوند.

البته بزرگی این غده‌های لنفاوی در هر حال ممکن است نشان‌دهنده این مساله باشند که تومور شروع به انتشار در بدن کرده. اگر هر نوع بزرگی غده‌های لنفاوی در ناحیه گردن بعد از سه هفته از بین نرود، لازم است که به پزشک متخصص مراجعه کنید.
_ درد در ناحیه گوش
یکی دیگر از علائم سرطان زبان درد در ناحیه گوش است که در ابتدا به‌صورت متناوب بروز می‌کند و بتدریج شدید و مداوم می‌شود. در واقع تومور، عصب تامین‌کننده حس زبان را احاطه و ایجاد درد می‌کند.

این درد که اصطلاحا درد ارجاعی نامیده می‌شود، در ناحیه گوش در طرفی که تومور قرار دارد بروز می‌کند و نشان‌دهنده این است که تومور بزرگ شده و پیشرفت کرده است. در این صورت نیز فرد باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کند تا علت اصلی درد مشخص شود.
_ احساس سوزش ناشی از مصرف مواد غذایی ترش و تند
همان‌طور که گفته شد افراد مبتلا به سرطان زبان در حین مصرف مواد غذایی تند یا ترش و الکل در زبان خود احساس سوزش یا درد می‌کنند؛ چون زخمی در زبان آنها وجود دارد.

بنابراین هر ماده غذایی تحریک‌کننده در ابتدا سوزش و سپس دردهای بتدریج شدید ایجاد می‌کند. اگر احساس هر نوع سوزش و دردی در ناحیه زبان بیش از سه هفته به طول بینجامد، لازم است توسط پزشک متخصص بررسی شود.

البته ناگفته نماند که ظاهر شدن علائم گفته شده می تواند ناشی از اختلالات دیگر نیز باشد. به همین خاطر توصیه می شود در صورت مشاهده علائم بالا به پزشک مراجعه شود.

 

مراحل بیماری سرطان زبان چه هستند؟

پزشکان با توجه به میزان سرطان و این که آیا به سایر قسمت های بدن منتشر شده است یا نه، سرطان را به مراحل متفاوتی تقسیم می کنند. برای این سیستم تقسیم بندی از حروف و اعداد استفاده می کنند.

حرف T نشان دهنده تومور و حرف N نشان دهنده غدد لنفاوی گردن است. این حروف هر کدام سیستم عدد گذاری ای دارند.

که برای T این سیستم از ۱-۴ است و برای N از ۰-۳ است. افرادی با تومور T1 پایین ترین درجه تومور را دارند، در حالی که افرادی با T4 بالاترین درجه تومور را دارند.

تقسیم بندی ای به نام دسته بندی N0 وجود دارد که نشان می دهد سرطان به غدد لنفاوی گردن منتشر نشده است. سرطان زبانی که به غدد لنفاوی منتشر شده باشد با N3 نشان داده می شود.

به علاوه می توان سرطان زبان را از طریق روش زیر تقسیم بندی کرد:

درجه پایین
متوسط
درجه بالا
این درجات نشان می دهند که سرطان تا چه حدی پیشرفت کرده و احتمال انتشار آن به سایر قسمت های بدن تا چه میزان است.

آیا سرطان زبان قابل درمان است؟

همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، مهم‌ترین نشانه سرطان زبان درد در ناحیه زبان است.

البته هر دردی در زبان را نمی‌توان مستقیماً به وجود سرطان ربط داد اما درد‌های مداومی که التیام نمی‌یابند می‌توانند از نشانه‌های وجود سرطان زبان باشند.

این سرطان از شایع‌ترین انواع سرطان‌ها بوده که در میان مردم کمتر شنیده شده است و در دو ناحیه جلو و پشت زبان می‌تواند گسترش یابد. اگر این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود درمان آن امکان‌پذیر خواهد بود.

افرادی که بیش از حد سیگار می‌کشند یا الکل می‌نوشند، باید نسبت به ابتلا به سرطان دهان محتاطانه‌تر عمل کنند. آن‌ها همچنین باید به طور منظم به پزشک یا دندان‌پزشک مراجعه کنند.

با ابتلا به این بیماری لکه‌های قرمز یا سفیدی در آستر دهان یا زبان ظاهر می‌شوند و زخم‌های این ناحیه التیام نخواهند یافت.

سرطان زبان در صورت تشخیص زودهنگام قابل درمان است، اما در صورت عدم تشخیص و درمان زود هنگام می‌تواند تهدید کننده جان فرد باشد. با گذشت زمان ممکن است سرطالن در نقاط دیگر دهان، نواحی سر و گردن یا سایر قسمت‌های بدن هم گسترش یابد؛

بنابراین در صورت مشاهده‌ی هر یک از علائم بالا و نشانه‌های مشکوک به سرطان زبان حتماً به پزشک مراجعه کرده و مشکلاتتان را با او در میان بگذارید.

 

 

تشخیص بیماری سرطان زبان

برای تشخیص، پزشک از سابقه پزشکی بیمار استفاده می‌کند و سؤالات خاصی راجع به علائم از او می‌پرسد.

برای معاینه، از یک آینه کوچک و بلند که برای نگاه کردن به زبان گلو استفاده می‌شود. همچنین، آزمایش‌های متعددی برای کمک به تشخیص بیماری انجام می‌شود. این آزمایش‌ها شامل موارد زیر هستند:

اشعه ایکس از دهان و گلو: شامل اسکن CT و اسکن MRI است.
اسکن PET (توموگرافی انتشار پوزیترون): در این روش از مواد رادیواکتیو برای شناسایی فعالیت بیش از اندازه سرطان در یک اندام استفاده می‌شود. این آزمایش نشان‌دهنده رشد تومور است.

بیوپسی: سرطان زبان معمولاً نیاز به بیوپسی دارد، به این صورت که یک نمونه کوچک از بافت که برای تشخیص سرطان از تومور دریافت می‌شود.

بعد از اینکه جراح بافت را جدا کرد، یک آسیب‌شناس سلول‌های زیرمیکروسکوپ را معاینه می‌کند. روش‌های مختلفی برای به دست آوردن بیوپسی وجود دارند که به شرح زیر هستند:

• بیوپسی آسپیراسیون ریز سوزن: یک سوزن نازک درون توده مشکوک وارد شده و نمونه از طریق مکش به داخل سرنگ کشیده می‌شود.
• بیوپسی برشی: یک نمونه با چاقوی کالبدشکافی برداشته می‌شود.
• بیوپسی پانچ: با استفاده از تیغه دایره‌ای کوچک، یک قسمت از بافت برداشته می‌شود.

 

پیش گیری از سرطان زبان :

جلوگیری از ابتلا به سرطان زبان ممکن نیست. با این حال، اگر افراد به هر کدام از علایم یا نشانه های سرطان زبان را دیدند، باید هر چه زودتر با پزشک خود قرار ملاقات داشته باشند.

بعد از آنکه پزشک بتواند بیماری را تشخیص دهد، درمان زود شروع می شود و دیدگاه مطلوب تری دارد.همچنین عواملی در سبک زندگی وجود دارند که افراد می توانند کنترل خطر ابتلا به سرطان زبان را به حداقل برسانند. این موارد عبارتند از:

1. ترک سیگار کشیدن: ترک سیگار می تواند خطر ابتلا به سرطان زبان را کاهش دهد.
2. محدود کردن مصرف الکل و یا جلوگیری از آن به طور کامل
3. مصرف غذاهاب مقوی و سالم که شامل میوه ها و سبزیجات زیادی می شود.
4. بهداشت دندان خوب با مسواک زدن و نخ دندان به طور منظم و در جلسات منظم دندان پزشکی.
5. دریافت یک دوره کامل از واکسن HPV
6. رابطه جنسی ایمن و استفاده از یک سد دهانی برای رابطه جنسی دهانی

درمان سرطان زبان

معمولا پزشکان برای درمان سرطان زبان و دهان و برای این که تومور را از دهان فرد بیرون بیاورند عمل جراحی را تجویز می کند. اگر تومور در بدن فرد زیاد باشد و بیماری بسیار گسترش پیدا کرده باشد باید از چند روش متعدد استفاده کرد.

در این شرایط پزشک ممکن است قسمتی از زبان را بردارد. معمولاً پزشکان در جراحی زبان و دهان تلاش می‌کنند تا عوارض جانبی را برای بیمار به وجود می آورد اما با این حال ممکن است فرد بیمار بعد از عمل جراحی عوارضی مانند مشکلاتی در حرف زدن، خوردن، تنفس و بلعیدن احساس کند.

در این سرطان هم مانند سرطان های دیگر در کنار عمل جراحی از پرتودرمانی و شیمی درمانی نیز استفاده می شود.
هدف از پرتو درمانی و شیمی درمانی این است که سلول های سرطانی به طور کامل از بدن فرد خارج شود.

• پرتو درمانی:
  این روش با استفاده از تشعشع بر روی ناحیه مورد نظر که توده سرطانی در آن وجود دارد اشعه وارد می‌کند تا توده را از بین ببرد. زمان این روش بسیار کم است و می‌تواند به سالم ماندن بافت‌های دیگر کمک کند.
• شیمی درمانی:
  در این روش با استفاده از داروهای تزریقی تمام سلول‌های سرطانی موجود در بدن از بین می رود. معمولاً زمانی که سلول های سرطانی به قدرت های لنفاوی نزدیک باشد از این روش استفاده می شود.

درمان هدفمند دارویی:
این روش با دخالت در رشد سلول سرطانی می تواند به درمان سرطان کمک کند. معمولا از این روش با پرتودرمانی و شیمی درمانی ترکیب می شود. سرطان زبان و لثه سرطان بسیار نادری است.

این سرطان سلول های پوششی روی سطح دهان و یا زبان را دچار اختلال می کند. این بیماری می تواند زبان و دیگر قسمت های دهان را درگیر کند. معمولا در قسمت های جلویی و یا پشتی زبان اتفاق می افتد. زبان درد و غیر تسکین زبان می تواند از علائم شایع این بیماری باشد.

 

یکی از نشانه های سرطان دهان و زبان، وجود لکه و یا ضایعات سفید رنگ بر روی زبان می باشد. ضخامت این ضایعات از 2 تا 3 سانتی متر بیشتر نمی شود.

این ضایعات به صورت تورم دیده نمی شوند و مسطح هستند. این ضایعات ممکن به رنگ سفید یا رنگی و خونی دیده شوند. این ضایعات بدون علامت هستند و در هنگام لمس کردن سفت هستند.

در معرض نور افتاب قرار گرفتن می تواند یکی از دلیل مهم و اساسی در ابتلا به سرطان زبان و دهان باشد. نور آفتاب باعث سوختگی لب و پوست می شود و می تواند در اخر فرد را به سرطان زبان و دهان مبتلا کند.

نور آفتاب می تواند رنگدانه های موجود در پوست و یا لب را از بین ببرد. پوست غشای بسیار نازکی دارد و گرما یا سرما می تواند تاثیرات منفی را بر روی آن بگذارد.

به طور کلی پزشکان توصیه می کنند که شش ماه در میان دندان های خود را معاینه کنید. این کار می تواند به شما کمک کند که اگر علائم نامشخص سرطان زبان و دهان در شما بروز داده است، مشخص شود.

هر چه دیرتر این بیماری را تشخیص دهید، درمان آن سخت تر می شود.به طور کلی پزشکان برای درمان بسیاری از سرطان ها، عمل جراحی را تجویز می کنند.

رایج ترین درمان برای این بیماری نیز عمل جراحی می باشد. در عمل جراحی پزشکان تلاش می کنند که توده و سلول های سرطانی را از بین ببرند.

گاهی ممکن است توده در جایی باشد که با عمل جراحی نتوان آن را برداشت، در این صورت پزشک از دیگر روش های درمانی استفاده می کند.گاهی توده ی به وجود امده در این سرطان به قدری بزرگ شده و پیش رفته است که دیگر عمل جراحی آن را از بین نمی برد.

در این صورت از پرتو درمانی و یا شیمی درمانی استفاده می شود. این روش ها تنها بر روی ناحیه ی موردنظر تاثیر می گذارد و بافت های دیگر را سالم نگه می دارد.

مواد سرطان زایی که از دود وارد دهان می شود، می تواند بافت ها و سلول های پوششی سطح دهان را تحت تاثیر قرار دهد. باید بدانید که یکی از مهم ترین عامل ابتلا به این سرطان، سیگار کشیدن و مصرف بیش از حد الکل است.

درصد افرادی که از سیگار و الکل استفاده می کنند، بسیار بالاست، به همین نسبت درصد افرادی که به این سرطان مبتلا می شوند، بالا می باشد.

معمولا پزشکان برای هر بیماری راه تشخیصی را درنظر می گیرند. این بیماری نیز راه های تشخیصی دارد. در ابتدا پزشک فرد را معاینه می کند و اگر شکی به ابتلا شدن داشته باشد، از سی تی اسکن و یا ام ار ای استفاده می کند. این روش پیشرفته ترین روش برای تشخیص بیماری می باشد.

این سرطان انواع مختلفی دارد. تنها پزشک می تواند نوع این سرطان را تشخیص دهد. با مراجعه به پزشک می توانید نوع سرطان دهان و زبان خود را متوجه شوید.

علائم این بیماری ممکن است که بروز نکند اما همانطور که در عکس بالا می بینید، ظاهر زبان و یا دهان شما ممکن است تغییر کند.شما نباید فقط به تغییر شکل ظاهری زبان توجه کنید.

تومور سرطانی در این بیماری می تواند در هر جایی از دهان را درگیر کند و فقط نباید بر روی زبان متمرکز شد. گاهی می تواند لوزه ها و گلو را تحت تاثیر قرار دهد و گاهی هم می تواند بر روی غشای داخلی دهان و لثه ها تاثیر بگذارد.

گاهی ضایعاتی بر روی زبان ایجاد می شود، که به حالت فرورفته می باشد. در اصطلاح پزشکی به آن اندوفیتیک می گویند.

در صورتی که این ضایعه بر روی زبان شما باقی بماند و یا بزرگتر شود، می تواند خطر جدی محسوب شود ولی اگر گوچک باشد به درمان نیازی دارد.

بیمار باید قبل و بعد از درمان نیز نکاتی را رعایت کند. قبل از درمان باید به دندانپزشک مراجعه کند تا سلامت دهان، دندان، لثه و دندان های پر شده بررسی شود.

اگر این نواحی مشکلی داشته باشد می تواند روند درمان را مورد تاثیر قرار دهد.در این سرطان ممکن است زخم هایی بر روی زبان شکل بگیرد.

با دیدن این زخم ها باید نگران شوید و به پزشک مراجعه کنید. گاهی این زخم ها باعث می شود که حساسیت در دهان شما به وجود بیاید و یا دهانتان مزه ی خون بدهد. به این زخم ها توجه کنید.

پیوند استخوان فک صورت

پیوند استخوان فک عملی است که برای بازسازی استخوان همزمان ایمپلنت در مواقعی که دندان‌ها از دست رفته‌اند و به علت‌های مختلفی از جمله بیماری لثه و یا از روی ژنتیک افراد استخوان دندان بیمار تحلیل شده است و برای کار گذاشتن ایمپلنت دندان استخوان لازم و کافی نداریم، به کار برده می‌شود.

برای جایگزین کردن دندان از دست رفته، ایمپلنت و یا ترمیم‌های دندانی در افرادی که استخوان فکشان دچار تحلیل شده الزامی است که پیوند استخون انجام دهند.

در این روش، نقایص استخوان پر می‌شود همچنین ارتفاع و عرض استخوان افزایش می‌یابد. در این جراحی از مواد شبه استخوان و یا استخوان برای بازسازی و جایگزین کردن قسمتی از استخوان که تحلیل رفته استفاده می‌شود.

افرادی که دندان خود را از دست داده اند و قصد کاشت ایمپلنت را دارند به دلیل این که مدتی بدون دندان بودند، ممکن است استخوان فکشان تحلیل رفته باشد، که در این صورت استخوان تحلیل رفته توانایی حمایت از ایمپلنت را نخواهد داشت.

برای کاشت ایمپلنت مقدار مشخصی بافت استخوانی جهت نگه داشتن ایمپلنت لازم است چرا که همین بافت‌های اطراف ایمپلنت بعد از مدتی با آن یک پارچه می‌شوند.

همین جوش خوردن با بافت‌های استخوانی یکی از مهم‌ترین مراحل کاشت ایمپلنت دندان است و زمانی ایمپلنت می‌تواند فشار و نیروی دندان را تحمل کند که به خوبی با استخوان فک جوش خورده و ثابت و محکم شده باشد.

 

 

 

در واقع ایمپلنت پس از کاشت، باعث حمایت و بازسازی بافت‌های استخوان نیز می‌شود زیرا پس از جوش خوردن ایمپلنت به استخوان نیرویی که از سوی دندان به ایمپلنت وارد می‌شود باعث تحریک بافت‌های استخوانی و بازسازی آنها شده و باعث جلوگیری از تحلیل رفتن استخوان می‌شود.

ولی پیش از این باید میزان بافت استخوان لازم را برای انجام ایمپلنت بررسی کنیم. افرادی که قصد انجام ایمپلنت را دارند می‌توانند از دو طریق پیوند استخوان فک انجام دهند:

بیشتر بخوانید جراحی مفصل گیجگاهی (TMJ) فکی چیست ؟

• همزمان با کاشت ایمپلنت

برای کاشت ایمپلنت و جوش خوردن آن با استخوان فک نیازمند استخوان کافی در فک می‌باشیم به این منظور درصورت تحلیل استخوان پیوند استخوان انجام می‌گیرد.

پیوند استخوان فک را می توان همزمان با کاشت ایمپلنت انجام داد در این روش کمبود استخوان به طور کامل انجام نمی‌شود فقط شرایط را برای کاشت ایمپلنت مهیا می‌سازد و این کمبود خفیف‌تر می‌شود.

• قبل از کاشت ایمپلنت

برای دستیابی به مقدار کافی استخوان می توان قبل عمل کاشت ایمپلنت، این پیوند را انجام داد، این جراحی 2 ماه قبل از کاشت ایمپلنت انجام می شود و در این روش می توانیم به میزان مورد نظر استخوان داشته باشیم.

در این جراحی می توان از استخوان خود فرد یا منابع خارجی استفاده کرد که در صورت استفاده از منابع خارجی هزینه درمان افزایش خواهد یافت.

پیوند استخوان تنها در مواقع لزوم انجام داده می شود در ابتدا دندان پزشک پس از دیدن و بررسی عکس‌های CBCT تشخیص می‌دهد که آیا پیوند استخوان برای فک بالا و پایین الزامی هست یا خیر سپس طبق نظر پزشک جراحی را انجام می‌شود.

علاوه بر بیماری و عوامل مختلف هنگام کشیدن دندان، نیز ممکن است به استخوان های اطراف دندان آسیب برسد البته بعضی دندان پزشکان از روش آتروماتیک برای کشیدن استفاده می‌کنند که حداقل آسیب را به بافت های اطراف دندان وارد می کند و باعث حفظ استخوان می‌شود.

استخوان پیوند شده چگونه بدست می آید؟

به چند روش می‌توان مواد لازم برای پیوند استخوان را بدست آورد:

• استخوان فرد بیمار

در معمول‌ترین روش استخوان مورد نیاز ازجاهای مختلف بدن خود بیمار گرفته می شود. قسمتی که استخوان مورد نیاز از آن گرفته می‌شود معمولا چانه یا قسمت عقب‌تر فک پایین است، در مواردی نیز از مفصل ران بیمار استخوان گرفته می‌شود.

بسته به اینکه استخوان از کدام قسمت بدن بیمار برداشته شود ممکن است نیاز به جراحی و بیهوشی و یا تنها بی‌حسی موضعی داشته باشد. به این روش پیوند استخوان “اتوگرافت” گفته می‌شود.

مزیت پیوند استخوان به روش اتوگرافت، پیشگیری از انتقال بیماری است زیرا استخوان از بدن فرد بیمار تهیه می‌شود. این نوع پیوند بهترین نتیجه را حاصل می کند.

• استخوان افراد دیگر

در صورتیکه که نتوان از استخوان بدن خود بیمار برای پیوند استخوان استفاده کرد، گزینه دیگری وجود دارد و آن دریافت استخوان از بدن افراد دیگر می باشد.

این روش پیوند اسخوان به “الوگرافت” معروف است. در این روش استخوان گرفته شده باید پیش از انجام ایمپلنت مورد آزمایش قرار گیرد تا اطمینان حاصل شود که خطر انتقال بیماری وجود ندارد.

در روش الوگرافت ممکن است بدن بیمار به استخوان فرد اهدا کننده واکنش نشان دهد و آنرا پس بزند. در بازسازی استخوان، روش آلوگرافت عملکرد ضعیف‌تری نسبت به روش اتوگرافت در بدن بیمار دارد.

• استخوان بدن حیوانات

به دلیل اینکه ساختار مولکولی استخوان در بدن همه ی جانداران همانند هم می باشد، می توان از استخوان بدن حیوانات نیز برای پیوند استخوان استفاده کرد.

در برخی موارد ممکن است ناچار به دریافت استخوان از بدن حیوانات خانگی مانند گاو شود و نتایج قابل قبولی نیز به دست آورد. این نوع پیوند استخوان “زنوگرافت” نامیده می‌شود.

• مواد سنتزی

در مواردی نیز از روش “آلوپلاست” برای پیوند استخوان استفاده می شود. در این روش از مواد جایگزینی که در آزمایشگاه ساخته می شود برای پیوند استخوان استفاده می شود.

احتمال عفونت در روش آلوپلاست کمتر می باشد اما همچنان نسبت به روش اتوگرافت کارکرد کمتری در بازسازی استخوان دارد. در روش آلوپلاست از مواد سنتزی برای پیوند استخوان استفاده می شود. این مواد قادر تحریک بدن بیمار برای استخوان سازی طبیعی هستند.

 

 

چه دلایلی برای پیوند استخوان فک وجود دارد؟

قرار داشتن دندان‌ها در جایگاه صحیح و درست نشان دهنده ی سالم بودن استخوان فک می باشد. به دلایل متعددی ممکن است استخوان فک تحلیل رود که در این صورت دندان لق می‌شود، زیرا پشتیبان خود را از دست می‌دهد.

این شرایط منجر به از دست رفتن دندان خواهد شد که برای جلوگیری از چنین اتفاقی، پیوند استخوان فک می‌تواند سلامتی را به دهان و دندان بازگرداند. برای آگاهی بیشتر شما با تحلیل استخوان، برخی از دلایل آن را قید کرده‌ایم که عبارتند از:

• از دست دادن یک و یا چند دندان
• عفونت و تحلیل لثه
• عفونت‌های دندان و پیشرفت پوسیدگی‌ها
• پوکی استخوان
• استفاده از دندان مصنوعی یا بریج دندانی
• تراز نبودن دندان‌ها
• تومور

انواع پیوند استخوان فک

• اتوگرافت‌

اتوگرافت استخوان قسمتی از بدن خود بیمار است که برداشته شده و به جای دیگری پیوند زده می‌شود. این نوع از پیوند استخوان مستلزم انجام دو جراحی است.

یکی برای برداشتن استخوان از ناحیه‌ی مناسب و دیگری برای قرار دادن استخوان در ناحیه‌ی تحت درمان.
نواحی مناسب برای برداشت استخوان شامل:

• چانه یا راموس در فک پایین (قسمت عقب فک پایین)
• لگن یا استخوان ساق (درشت‌نی)

اگر چه پیوند استخوان فک در این روش مستلزم بستری‌شدن و بیهوشی برای جراحی است اما باید در نظر داشت که برداشت استخوان از بدن خود بیمار یک مزیت محسوب شده و شانس موفقیت را بالا می‌برد. همچنین امکان انتقال بیماری در این روش برابر با صفر است.

 

• محاسن اتوگرفت

داخل پیوند علاوه بر اسکلن استخوانی سلول های استخوان ساز نیز وجود دارند که به روند بازسازی استخوان بسیار کمک می کنند.

چون از خود فرد گرفته می شوند نزدیکترین کاملا همسان با خود فرد بوده و امکان رد پیوند بسیار کاهش می یابد.
سخت بوده و فرم آن در تمام مدت ثابت می ماند.

• معایب اتوگرفت

برای پیوند استخوان فک نیاز به یک جراحی دوم اضافی است.
در مرحله برداشت پیوند از زاویه فک اگر دقت صورت نگیرد باعث صدمه به عصب infradental nerve شده و حتی فلج دائمی این عصب را به دنبال دارد.

برای برداشت پیوند استخوان فک اتوگرفت نیاز به تجهیزات و مهارت خاصی است.
چون سخت بوده و نقاطی از آن فاقد خون و سلول است احتمال رد و شکست پیوند و باز شدن لثه و بخیه در محل پیوند زده شده زیاد است.

• آلوگرافت‌

در پیوند استخوان فک با روش آلوگرافت استخوان مورد نیاز برای پیوند، از بدن یک متوفی تامین می‌شود که در آزمایشگاه، فرآوری شده ( انجماد و استریلیزاسیون) و در بانک بافت نگهداری می‌شود.

در صورتی که بیمار تمایل به برداشت استخوان از بدن خودش را نداشته باشد، می توان از این گزینه برای وی استفاده کرد.
مزیت استفاده از این روش این است که به راحتی در دسترس بوده و نیازی به جراحی دوم ندارد.

طی آزمایشات بالینی برای استخوان آلوگرافت، شواهد مثبت و قطعی به دست آمده و دارای نتایج ایمنی عالی می‌باشد. منتهی در مواردی امکان انتقال بیماری، عفونت و یا عدم پذیرش فرد گیرنده وجود‌دارد.

• محاسن آلوگرفت

چون از بدن انسان گرفته شده است بسیار همگون با بدن بوده و سازگاری و قبول پیوند بالا است.

معمولا بصورت پودر و در اندازه ذرات مختلف فروخته می شود که دست جراح و متخصص ایمپلنت را برای کاربرد آن در نقاط مختلف باز می کند .
در زمان مناسب همزمان با ساخت استخوان جدید حذف و جایگزین می شود.

• معایب آلوگرفت

تقریبا عیبی برای آن یافت نشده است.

• زنوگرافت

در روش زنوگرافت برای پیوند استخوان فک، از مواد معدنی استخوان طبیعی که استریلیزه شده و تمام مواد آلی آن حذف شده، استفاده می‌شود.

امروزه استفاده از استخوان گاو به عنوان ماده پیوندی در اکثر جراحی‌های دهان به امری عادی تبدیل شده است و سالهاست که به عنوان یک تکنیک اثبات شده و مطمئن شناخته شده است.

از عیوب این روش می‌توان به عدم استخوان‌سازی و عدم امکان استفاده در ضایعات وسیع، اشاره کرد. این در حالی است که سهولت پیوند استخوان با این روش، نیاز نداشتن به جراحی ثانویه جهت برداشت استخوان و همچنین عدم انتقال بیماری، همگی از مزایای زنوگرافت محسوب می‌شوند.

• محاسن زنوگرفت

چون مدت طولانی باقی می ماند و جذب نمی شود در جراحی سینوس لیفت بدون گذاشتن ایمپلنت کاربرد دارد.
کسانیکه به علت عقاید دوست ندارند از بدن انسان دیگری جسمی وارد بدنشان شود مناسب‌ترین نوع مواد است.
ثبات حجم داشته و دیر حذف می‌شود.

• معایب زنوگرفت

بسیار دیر جذب شده و گاها اصلا از محل حذف نمی شود و در نهایت در استخوان باقی می‌ماند. در نتیجه استخوان ساخته شده کاملا شبیه استخوان معمولی انسان نیست.
بعضی افراد دوست ندارند که از بدن حیوانات به آنها پیوند زده شود.
گرانقیمت است.

 

• آلوپلاست

در روش آلوپلاست، از مواد سنتزی برای تشکیل استخوان استفاده می‌شود. این مواد برخی سلول‌های بدن را تحریک می‌کند تا بدون پیوند به استخوان تبدیل شوند.

کارآمدی پیوند استخوانی آلوپلاست کمتر از پیوند آلوگرافت و‌یا زنوگرافت می‌باشد، اما در عوض احتمال عفونت کردن آن نیز بسیار کمتر‌است.

• پیوند سینوس

ناحیه عقب فک بالا بسیار نزدیک به سینوسهای ماگزیلاری قرار دارد. سینوس‌های ماگزیلاری فضاهای خالی بزرگی در بالای فک بالا هستند. دندانپزشک معمولا برای بررسی این نواحی عکس پانورامیک پرتوی ایکس میگیرد.

 

اگر ارتفاع استخوان بین حد بیرونی استخوان و سینوس به اندازه کافی باشد، میتوان در این ناحیه با روش‌های استاندارد ایمپلنت جایگذاری کرد.

• آتروفی سینوس پس از کشیدن دندان

اگر از کشیدن یا افتادن دندان مدت طولانی گذشته باشد، ممکن است حفره های سینوسی بزرگتر شده و استخوان این ناحیه تخریب شده باشد. این وضعیت باعث می‌شود کاشت ایمپلنت دندان مشکل شود.

هنگامی که دندانی از ناحیه فک بالا کشیده میشود، ستیغ استخوان فک شروع به جذب شدن و کوچک شدن می‌کند. به علاوه سینوس‌ها بزرگ‌تر شده و ممکن است بخش بیشتری از استخوان را از بین ببرند.

• عمل لیفت سینوس

روش‌های مختلفی برای پیوند سینوس و آماده سازی این ناحیه برای دریافت ایمپلنت وجود دارد. یکی از متداول‌ترین تکنیک‌های افزایش استخوان در این ناحیه تکنیک پنجره جانبی است.

در این روش بافت لثه برش خورده و بلند می‌شود تا فضای پنجره مانندی در سمت حفره سینوسی ایجاد شود. سپس از استخوان خود بیمار و یا مواد جایگزین به این ناحیه پیوند میخورد. این عمل ۷ ماه تا یک سال پیش از کاشت ایمپلنت باید انجام شود.

در عمل لیفت سینوس یک پنجره در سمت ستیغ ایجاد می‌شود. این ناحیه آماده سازی شده و استخوان به مقدار مورد نظر در سینوس‌ها قرار داده می‌شود. سپس این منفذ بسته می‌شود و بافت‌های نرم به موقعیت اولیه خود باز می‌گردند.

• پیوند داخلی سینوس با استفاده از بالن

در این روش سوراخ کوچکی در استخوان ایجاد می‌شود و یک بالن پر شده با مایع برای بلند کردن غشا استفاده می‌شود تا فضایی ایجاد شود. سپس این فضا با استخوان خود بیمار یا مواد جایگزین پر می‌شود.

مدتی باید این مواد بمانند تا جوش بخورند تا در مرحله بعد کاشت ایمپلنت انجام شود.

پیوند استخوان فک چگونه انجام می‌شود؟

در مورد اغلب بیماران اولین مرحله شامل آماده سازی استخوان فک است. به طور معمول فک بیماران با استفاده از پرتونگاری اشعه ایکس مورد بازرسی قرار می‌گیرد و توسط دندانپزشک وضعیت فک آنها سنجیده می‌شود.

در برخی موارد هم استفاده از روش سیتی اسکن برای مشخص کردن جزئیات به صورت سه بعدی نیاز است.

در مرحله بعدی در مورد مواد و روش پیوند استخوان فک که به بهترین شکل با بیمار همخوانی داشته باشد تصمیم گیری می‌شود. در این مرحله فرایندهایی شامل پیوند سوکت، پیوند سینوس یا لیفت سینوس و همچنین روش پیوند استخوان به صورت بلوکی انجام می‌شود.

در این موارد هم ممکن است دندانپزشک بیش از یک روش را برای پیوند استخوان فک در نظر بگیرد که بیشتر به وضعیت بیمار بستگی دارد.

پس از تصمیم‌گیری در مورد منبع پیوند استخوان، مرحله بعدی برنامه ریزی و آماده سازی برای انجام جراحی است.

با شروع عمل جراحی، متخصص جراح فک و دهان قسمت مورد نظر را با مواد پیوندی پر می‌کند و پس از انجام این کار محل جراحی را بخیه می‌زند. بعد از گذشت مدت زمانی، استخوان فک شروع به بهبودی می‌کند و بازسازی دوباره شروع می‌شود.

نکته عجیب و شگفت آور این است که با گذشت زمان بدن مواد استخوانی را تبدیل به استخوان طبیعی می‌کند. در حقیقت پیوند استخوان فک شرایط را برای پشتیبانی از ایمپلنت دندان فراهم کرده و دندانپزشک می‌تواند دندان جدید را در داخل سوکت نصب کند.

 

دوره ریکاوری بعد از پیوند استخوان فک چقدر طول می‌کشد؟

بهبود اولیه تقریبا مانند کشیدن دندان است و یک دوره دو یا سه روزه دارد. بهبودی کامل از جراحی پیوند استخوان فک قبل از مرحله نصب ایمپلنت دندان ممکن است متغیر باشد و زمان بهبودی در هر بیمار متفاوت است.

البته تجربه نشان داده که بیماران بعد از ۴ تا ۶ ماه می‌توانند روند جراحی کاشت ایمپلنت دندان را شروع کنند.

در ضمن باید به این نکته اشاره کنیم که دوره ریکاوری بعد از جراحی به رعایت تمام دستورالعمل‌های بعد از عمل بستگی دارد و عدم مراقبت صحیح از عمل جراحی می‌تواند منجر به عفونت شود.

مزایا پیوند استخوان

از جمله مزایایی که می‌توانید برای بازسازی استخوان دندان بیان نماییم، پایدار ساخت فک و دیگری حفظ استخوان‌ها می‌باشد. تصور نمایید با پیوند می‌توانید به میزان قابل توجهی مقاومت فک را افزایش داده و آن را در برابر ترمیم و کاشت ایمپلنت دندان مقاوم نمایید.

از طرف دیگر پیوند استخوان منجر می شود تا استخوان فک بیش از پیش تحلیل نرفته و از هر گونه ابتلا به بیماری‌های لثه‌ای جلوگیری شود. البته این روش به همان میزان که دارای مزایا می‌باشد، معایبی را نیز در خود جای داده است.

مثلا ممکن است با استفاده از پیوند استخوان فرد بیمار دچار تورم در ناحیه جراحی شده گردد. یا درد و خونریزی در محل مورد نظر به وجود آید. علاوه بر این موارد، می‌توانیم به عدم رشد استخوان پیوند شده و عفونت نیز اشاره نماییم که درصد احتمال وقوع آن کم است.

البته لازم به ذکر است که تمامی این مشکلات را می‌توان به راحتی با استفاده از آنتی بیوتیک‌ها و مسکن‌ها، برطرف نمود. پس باز هم مزایای بازسازی استخوان بیشتر از معایب آن است.

عوارض پیوند استخوان دندان

این روش درمانی همانطور که مزایا و معایبی با خود به همراه دارد، عوارضی نیز می تواند داشته باشد که به آنها اشاره خواهیم نمود. بیشتر بیمارانی که اقدام به بازسازی استخوان می‌نمایند، بعد از عمل دچار عوارضی می‌شوند.

مثلا برخی از بیماران ممکن است پس از پیوند استخوان دندانشان در برابر سرما و گرما حساس شود. از طرف دیگر این عمل ممکن است باعث خونریزی و درد در ناحیه فک و دندان شده و با تورم همراه گردد.

از این رو باید پس از جراحی و مراقبت‌های خاصی را در نظر داشته باشید. تا از پیوند استخوان‌هایی که در دندان شما صورت گرفته است، محافظت کنید.

 

نکات درمان پیوند استخوان برای ایمپلنت

جهت جلوگیری از آلودگی استخوان گرافت معمولا از پیوند بافت نرم نیز استفاده می‌شود زیرا بافت نرم مانع از آلودگی استخوان گرافت شده و سطح استخوان گرافت را می‌پوشاند.

استخوان پیوند خورده در پیوند استخوان بایستی ثابت مانده و هیچ گونه حرکتی نداشته باشد چرا که پیوند خوردن با استخوان مادر نیازمند گذر زمان می‌باشد برای حل این مشکل از membrane در گرافت استخوانی استفاده می‌شود.

موضع ترمیم شده با پیوند استخوان بایستی خون رسانی شود چرا که جهت ترمیم و پیوند با استخوان مادر خون رسانی به موضع بسیار مهم است. جهت این امر با سوراخ کردن موضع و قرار دادن فرز امکان خونرسانی به موضع را فراهم می‌کند.

یکی از مواردی که منجر به شکست درمان پیوند می شود وجود عفونت در موضع ترمیم شده است که بایستی امکان ایجاد عفونت در موضع مورد نظر را کاهش داد. یکی از روش‌های کاهش احتمال عفونت استفاده دهان‌شویه است.

موضع ترمیم شده نبایستی به آلودگی دچار شود. یکی از منابع آلودگی موضع تماس بزاق با موضع است که برای جلوگیری از این تماس بایستی بخیه کامل و صحیح موضع ترمیم صورت گیرد. جهت جلوگیری از آلودگی از آنتی بیوتیک نیز استفاده شود.

عامل اساسی در پیوند استخوان داربست استخوانی است که در استخوان پیوندی وجود دارد با جذب سلول‌های استخوانی این داربست رشد کرده و به مرور زمان پس از گذشت زمان پیوند صورت می‌گیرد.

جایگزین‌های پیوند استخوان که مواد مصنوعی هستند نیز جهت پیوند استفاده می‌کنند. نوعی خاص از پیوند روش پیوند با عروق است که به همراه استخوان شریان و ورید در موضع پیوند قرار می‌گیرد.

 

پولیپ بینی

پولیپ بینی توموری غیر سرطانی است که از غشاء مخاطی بینی و سینوس‌ها به‌طور غیرعادی رشد کرده و با ایجاد حجم در مجرای بینی باعث مشکلات تنفسی می‌شود. از علل بروز پولیپ می‌توان به عوامل آلرژی، عفونت‌ها، و بیماری نادر فیبروز کیستیک اشاره نمود.

پولیپ بینی توده‌ی خاکستری و گاهی بی‌رنگی است که معمولاً از مخاط سینوس‌ها و گاهی از خود بینی منشأ می‌گیرد. در غالب موارد پولیپ‌های بینی پایه‌دار و متعدد بوده و در داخل هر دو بینی ظاهر می‌شوند هر چند که ممکن است فقط در یک بینی و به‌طور منفرد نیز دیده شود.

ظاهر پولیپ‌های بینی شبیه دانه‌های انگور است. اگر پزشک با وسیله‌ای این پولیپ‌ها را لمس کند، متحرک هستند یعنی با لمس می‌توان آن‌ها را جابجا کرد و لمس آن‌ها دردناک نیست.

در مواردی که پولیپ خیلی بزرگ شود از سوراخ بینی نیز قابل رویت است و گاهی می‌تواند از پشت بینی وارد حلق شود و اگر بیمار دهانش را باز کند در داخل حلقش قابل رویت باشد.بزرگ شدن پولیپ و به دنبال آن عدم تنفس صحیح از راه بینی باعث رنجش خاطر شخص هنگام خوردن و آشامیدن و حتی صحبت کردن می‌شود.

علائم و نشانه‌های پولیپ بینی

پولیپ بینی معمولا به عنوان پولیپ آنترواوآنال یا پولیپ اتیومئید شناخته می‌شود. پولیپ‌های آنترویی شانه‌ای در سینوس‌های نوع ماگزیلاری ایجاد می‌شود که البته خیلی شایع نیستند.
پولیپ‌های اتیوموئیدال معمولا از سینوس‌های اتموئیدی ایجاد می‌شوند.وقتی پولیپ بینی دارید، ممکن است در قسمت ناحیه سر خود احساس سرما کنید. اما خود پولیپ‌ها هیچ احساسی را ایجاد نمی‌کنند، بنابراین شما حتی نمی‌توانید متوجه شوید که آنها را دارید یا نه؟

علائم و نشانه‌های پولیپ بینی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• مسدود شدن بینی
• عطسه کردن
• ابریزش بینی
• درد صورت
• مشکل در بویایی
• از دست دادن حس طعم و مزه
• خارش در اطراف چشم
• عفونت‌ها
• درد در دندان‌های بالایی شما
• تغییرات آوایی
• احساس فشار روی پیشانی و صورت
• خرناس

 

بیشتر بخوانید انواع جراحی بینی

سینوزیت مزمن و پولیپ بینی دارای علائم مشابه و یکسانی می‌باشند که عبارتند از :

• آبریزش از پشت بینی
• افت یا عدم حس بویایی
• خرو پف کردن در خواب
• انسداد و گرفتگی مداوم بینی
• درد در ناحیه سر و صورت
• خارش در نواحی اطراف چشم
• درد در قسمت دندان های فک بالا
• احساس فشار بر روی صورت و پیشانی

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به پولیپ قرار دارند؟

کودکان: کودکان مبتلا به بیماری‌هایی اعم از سینوزیت مزمن، آسم، اختلالات تنفسی و زکام؛ بیش از دیگر کودکان در معرض ابتلا به پولیپ بینی قرار دارند.
میانسالان: پولیپ بینی غالبا در افراد بالای 40 سال شیوع زیادی دارد.
زنان: آمار ابتلا به پولیپ بینی در زنان بیشتر از مردان است.

علت پولیپ بینی

پولیپ بینی در داخل بافت ملتهب مخاط بینی رشد پیدا می‌کند. مخاط بینی همان لایه مرطوب بینی است که از بخش‌های داخل بینی و سینوس حفاظت کرده و هوای داخل بینی را مرطوب می‌سازد.

در طول دوره عفونت یا حساسیت فصلی، مخاط بینی متورم و قرمز شده و ممکن است به قدری مایع تولید کند که از بینی خارج شود. در صورتی که این عارضه طولانی مدت شود، ممکن است باعث تشکیل پولیپ در داخل بینی شود.

پولیپ یک بافت رشد کرده داخل بینی (شبیه کیست کوچک) است که می‌تواند مسیر هوایی بینی فرد را مسدود سازد. همچنین گاهی اوقات رشد پولیپ در داخل بینی فرد بدون هیچ مشکل قبلی و بدون دلیل اتفاق می‌افتد، اما معمولاً مواردی هستند که باعث تحریک و رشد پولیپ می‌شوند.

 

عوامل ایجاد کننده این بیماری شامل موارد زیر می‌شوند:

1. عفونت سینوسی مزمن یا بازگشت‌پذیر
2. آسم
3. رینتیت آلرژیک (تب یونجه)
4. فیبروز کیستیک
5. سندرم چورگ – اشتراوس
6. حساسیت به داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن یا آسپرین
7. گاهی اوقات ایجاد پولیپ بینی در افراد به دلیل سابقه خانوادگی و یا به علت عکس العمل متفاوت ژن‌هایشان در برابر التهاب ایجاد خواهد شد.

عوامل خطر پولیپ بینی

هر‌گونه شرایطی که باعث بدتر شدن التهاب مزمن در راه هوایی و یا سینوس‌ها گردد از قبیل عفونت‌ها و یا آلرژی‌ها، باعث پیشرفت پولیپ بینی می‌گردد.
عوامل تشدید کننده پولیپ بینی عبارتند از:

– آسم که موجب التهاب و انقباض راه‌های هوایی می‌شود.
– آلرژی به آسپیرین و یا ضددردها نظیر: ایبوپروفن و ناپروکسن
– آلرژی نسبت به قارچ‌های موجود در هوا
– فیبروز سیستیک: تولید و ترشح مخاط ضخیم و چسبنده از غشاهای بینی و سینوس‌ها.
– سندروم چرگ اشتراوس  باعث التهاب عروق خونی می‌شود.
– سابقه خانوادگی ابتلا به پولیپ بینی
– تغییرات ژنتیکی خاص در ارتباط با عملکرد سیستم ایمنی

 

عوارض و مشکلات پولیپ بینی

مشکلات بالقوه‌ای را ایجاد می‌کنند، که عبارتند از:

• گرفتگی آپنه خواب :

در این شرایط به طور بالقوه جدی، کم نفس می‌کشید.

• آسم:

رینوسینوزیت مزمن می‌توانند آسم را بدتر کنند.

• عفونت سینوزیت:

پلیپ‌های بینی می توانند بیشتر مستعد ابتلا به سینوزیت باشند.

پیشگیری از بروز پولیپ بینی

• شناسایی موارد حساسیت زا و دوری از آن‌ها
• داشتن رژیم غذایی مناسب
• مرطوب نگه داشتن خانه و محیط کار
• استفاده از اسپری‌های بینی

چه زمانی باید به دکتر مراجعه کنیم؟

اگر علائم پولیپ بینی بیش از ۱۰ روز ادامه پیدا کرد به دکتر مراجعه کنید. علائم سینوزیت مزمن و پولیپ بینی مشابه خیلی از بیماری‌های دیگر از جمله یک سرماخوردگی ساده است.

اگر شرایط زیر را تجربه کردید بلافاصله باید به پزشک مراجعه کنید:

• مشکل جدی در تنفس
• علائم بیماری شما به طور ناگهانی بدتر شدند
• دو بینی، کاهش بینایی یا کاهش توانایی برای حرکت چشم‌ها
• التهاب شدید اطراف چشم
• افزایش سردرد به همراه تب بالا یا ناتوانی در نگه داشتن سر به جلو

 

تشخیص پولیپ بینی

پزشک شما معمولاً می‌تواند بر اساس پاسخ‌های شما به سؤالات مربوط به علائم، معاینه عمومی بدن و معاینه بینی شما, تشخیص را انجام دهد. پولیپ‌ها با کمک یک دستگاه روشنایی ساده قابل مشاهده هستند.

سایر آزمایشات تشخیصی عبارتند از:

• آندوسکوپی بینی

یک لوله باریک با یک لنز بزرگنمایی یا دوربین کوچک (آندوسکوپ بینی) پزشک را قادر می‌سازد که یک معاینه دقیق را در داخل بینی و سینوس‌های شما انجام دهد.

• مطالعات تصویربرداری

تصاویر به دست آمده با توموگرافی کامپیوتری (CT) می‌توانند به پزشک شما کمک کنند تا اندازه و محل پولیپ‌ها را در نواحی عمیق تر سینوس‌های شما مشخص کند و میزان تورم و تحریک (التهاب) را ارزیابی کند.
این مطالعات همچنین ممکن است به پزشک شما کمک کند که سایر انسدادهای احتمالی در حفره بینی شما، مانند ناهنجاری های ساختاری یا نوع دیگری از رشد سرطانی یا غیر سرطانی را نیز رد کند.

• تست‌های آلرژی

پزشک شما ممکن است آزمایشات پوستی را برای تعیین اینکه آلرژی به التهاب مزمن کمک می‌کند، پیشنهاد کند. با یک تست خراش پوست، قطره‌های کمی از مواد ایجاد کننده آلرژی (آلرژن) به پوست ساعد یا قسمت تحتانی کمر شما وارد می‌شوند. سپس پزشک یا پرستار شما پوستتان را از نظر علائم واکنش آلرژیک مشاهده می‌کند.
اگر آزمایش پوستی انجام نشود‌، پزشک ممکن است آزمایش خون را انجام دهد که آنتی بادی‌های خاص به آلرژن‌های مختلف را نشان می‌دهد.

• آزمایش فیبروز کیستیک

اگر کودکی دارید که به پولیپ بینی مبتلا شده است، پزشک ممکن است آزمایش فیبروز کیستیک را آزمایش کند، یک بیماری ارثی که بر روی غدد تولیدکننده مخاط، اشک، عرق، بزاق و گوارش اثر می‌گذارد.
تست تشخیصی استاندارد برای فیبروز کیستیک، یک تست عرق غیر تهاجمی است، که تعیین می‌کند که آیا عرق فرزند شما شورتر از عرق بیشتر افراد است یا نه.

• آزمایش خون

پزشک ممکن است خون شما را برای کمبود ویتامین D که می‌تواند همراه با پولیپ بینی باشد آزمایش کند.

 

درمان پولیپ بینی

پولیپ بینی با مصرف داروهای استروئیدی درمان می‌شود. پولیپ‌های بزرگ نیز که با دارو برطرف نشدند باید جراحی شوند. البته درمان پولیپ بینی بیشتر در هدف کوچک کردن سایز پولیب بینی می‌باشد.

• اسپری یا قطره استروئید

برای درمان، پزشک ابتدا قطره یا اسپری بینی (حاوی داروی استروئیدی کورتیکواستروئید) را توصیه می‌کند. این دارو التهاب بینی را کاهش می‌دهد و پولیپ را کوچک می‌کند. مومتازون یکی از این اسپری‌ها است که عوارض کمتری نسبت به بقیه اسپری‌های استروئیدی دارد.

دو بار اسپری در هر سمت بینی در روز برای درمان کافی است. این دارو اغلب عوارض خاصی را در بیمار ایجاد نمی‌کند؛ گاهی سردرد، گلودرد، سرفه و خونریزی بینی ایجاد می‌شود.
مصرف این دارو را پنج هفته ادامه دهید، اگر نتیجه‌ای حاصل نشد با پزشک مشورت کنید. شاید به مصرف داروی دیگری به‌طور همزمان نیاز داشته باشید.
در مواردی که پولیپ پیشرفته باشد برای بهبود علائم باید دوره طولانی‌تری دارو مصرف کرد.

• قرص‌های استروئیدی

اگر پولیپ بزرگ و مشکلات ناشی از آن باعث ناراحتی فرد شده باشد، پزشک برای مدت کوتاهی قرص استروئید تجویز می‌کند (کورتیکواستروئید خوراکی).
پردنیزولون  یکی از انواع این قرص‌ها است. البته برای جلوگیری از عوارض، مصرف بیش از ۷ الی ۱۰ روز آن توصیه نمی‌شود. مشکلاتی مانند پوکی استخوان، بالا رفتن فشار خون، دیابت و افزایش وزن از جمله عوارض این دارو هستند.
اگر با گذشت ۳ هفته از مصرف این دارو علائم بهبود پیدا نکنند، جراحی تنها راه درمان است.

• جراحی آندوسکوپی

اگر دارو نتیجه ندهد پزشک با جراحی آندوسکوپی پولیپ را درمان می‌کند. در این عمل بینی پزشک لوله باریکی که مجهز به لنز یا دوربین است از طریق بینی به داخل حفره‌های سینوسی می‌فرستد.

از ابزارهای باریکی نیز برای برداشتن پولیپ و موانع دیگری که مسیر سینوس‌ها را مسدود کرده‌اند استفاده می‌کند. جراحی آندوسکوپی اغلب به‌صورت سرپایی انجام می‌شود.
ممکن است بعد از جراحی برای جلوگیری از بازگشت پولیپ، نیاز به استفاده از اسپری کورتیکواستروئید باشد. شستشوی بینی با سالین (آب‌نمک) نیز بهبودی بعد از جراحی را سرعت می‌بخشد.

• درمان طبیعی و خانگی پولیپ بینی :

موارد زیادی هست که شما میتوانید با رعایت کردن آنها از پولیپ بینی پیشگیری کرده و یا در صورت ابتلا علائم آن را بهبود ببخشید. این موارد میتواند مانند تغییر سبک زندگی ، تغذیه سالم و ورزش کردن باشد.

• به اندازه کافی آب بنوشید : کم آبی بدن میتواند باعث غلظت خون و ترشحات بدن گردد.
• ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهید : با این کار میتوانید سوخت و ساز بدن خود را بالا نگه دارید و به تقویت سیستم ایمنی خود بپردازید.
• مصرف پوسته ی گیاه مگنولیا : این گیاه اثر خلط آوری دارد و باعث محدود کردن غشای مخاطی بینی شده و پولیپ را کوچک کند.
• مصرف روغن کرچک : این روغن با تقویت سیستم ایمنی میتواند درمان خوبی برای مقابله با حساسیت ها و عفونت ها باشد.
• مصرف موضعی روغن درخت چای : این روغن میتواند تورم ناشی از پولیپ بینی را کاهش دهد.
• از مصرف مواد غذایی حساسیت زا خودداری کنید : مواد آلرژی زای غذایی مانند غذاهای پرنمک و پرادویه و تند مثل مواد غذایی فرآوری شده میتواند ابتلا به واکنش های آلرژیک را افزایش دهد.
• ویتامین A ، روی و امگا۳ مصرف کنید : این مکمل های غذایی با تقویت سیستم ایمنی میتوانند در درمان عفونت ، قارچ و واکنش های آلرژیک موثر باشند.
• سیر و پیاز خواص آنتی اکسیدانی داشته و در کنترل و پیشگیری از بیماری های عفونی بسیار موثرند. جایگیری این مواد در رژیم غذایی خانواده میتواند موثر باشد.
• رعایت بهداشت فردی نکته‌ی مهمی برای پیشگیری از تمام بیماری های عفونی و قارچی می باشد.
• زردچوبه نیز یکی از آنتی اکسیدان های قوی بوده که در درمان پولیپ بیی شناخته شده است.

مراقبت‌های بعد از جراحی پولیپ بینی

رعایت توصیه‌های پزشک بعد از عمل جراحی پولیپ بینی ، به بهبودی هر چه سریع تر بیماران کمک می کند ؛ به همین علت ، همواره به آن ها توصیه می شود ، نکات و توصیه های پزشک معالج خود را در این دوران فراموش نکنند ؛

در ذیل ، به برخی از مهم ترین نکات بعد از عمل پولیپ بینی ، اشاره شده است ؛ با ما همراه باشید.

• استراحت بعد از جراحی پولیپ بینی

استراحت در دوران نقاهت عمل جراحی پولیپ بینی ، از اهمیت به سزایی برخوردار است ؛ بیماران در این مدت زمان ، باید از انجام فعالیت های سنگین ؛ از جمله بلند یا جا به جا کردن اجسام بیش از دو کیلو خودداری نمایند.

• استعمال دخانیات و مصرف الکل

مصرف نوشیدنی های حاوی الکل ، منجر به نازک شدن رگ ها و رقیق شدن خون می گردد که این مسئله ، با خونریزی همراه خواهد بود ؛ بنابراین به بیماران توصیه می شود ، به منظور جلوگیری از بروز خونریزی در دوران نقاهت عمل پولیپ بینی ، از مصرف الکل خودداری نمایند.
استعمال دخانیات نیز موجب بروز تاخیر در بهبودی می گردد ؛ بنابراین بهتر است در این دوران ، از مصرف سیگار و قلیان نیز خودداری شود.

درد بعد از جراحی پولیپ بینی

در صورتی که پس از عمل پولیپ بینی ، احساس درد داشتید ؛ به غیر از استفاده از مسکن های تجویز شده توسط پزشک مجاز به مصرف داروهای دیگر نیستید ؛ بنابراین در صورت تمایل به مصرف سایر داروها در ابتدا با پزشک معالج خود مشورت نمایید.

پاتولوژی و ضایعه پاتولوژیک

کیست‌ها و تومورهای خوش خیم و بدخیم یکی از بیماری‌های نادر ولی ممکن در ناحیه دهان، فک و صورت هستند که انواع بسیاری داشته و هر کدام نیازمند توجه و اقدام کاملا علمی هستند.

درمان اینگونه مشکلات بصورت طبیعی همیشه با درصدی عود همراه هستند و در صورتیکه با دقت و اصولی انجام نشوند می توانند دچار عود با درصد بیشتر و نیاز به جراحی‌های متعدد و ایجاد ضایعات جبران ناپذیر پاتولوژیک گردند.

نواحی سر و صورت، فکین و بافت های نرم داخل دهان شامل گونه، زبان، لثه، کام و کف دهان و همچنین غدد بزاقی اصلی و فرعی می توانند به انواع بیماری های پاتولوژیک شامل کیست ها و تومور ها دچار گردند.

این بیماری ها که متاسفانه شایع هستند می توانند خوش خیم و یا بدخیم باشند. در بین ضایعات خوش خیم نیز انواع بسیار مخربی وجود دارند که اگرچه مثل ضایعات بدخیم نیستند ولی می توانند به شدت باعث تخریب موضعی بافت ها شوند.

منظور از پاتولوژی یا آسیب شناسی دهان، فک و صورت، رشته تخصصی دندانپزشکی است که با بهره مندی از علوم مختلف رشته های پزشکی و تلفیق آن با مباحث تخصصی دندانپزشکی، به مطالعه، بررسی و شناخت ماهیت بیماری‌های دهان، فک و صورت اعم از ضایعات ادنتوژنیک، استخوانی، رشدی-نموی، پوستی مخاطی، غدد بزاقی و … می پردازد.

آسیب شناسی دهان، فک و صورتیکی از دوره‌های تخصصی دندانپزشکی است که دستیاران تخصصی این رشته در طول سه سال تحصیل با انواع ضایعات خوش خیم و بدخیم دهان، فک و صورت، تظاهرات دهانی بیماری‌های سیستمیک آشنا شده و چگونگی تشخیص و گزارش تغییرات میکروسکوپی ایجاد شده در بافت‌ را می آموزند.

توانایی متخصصان این رشته دندانپزشکی بررسی نمونه های برداشته شده از ضایعات دهان، فک و صورت از لحاظ تشخیص انواع ضایعات خوش خیم و بدخیم است.

 

 

پاتولوژی چیست؟

بیشتر بخوانید ایمپلنت دندان چیست،انواع ایمپلنت ها و مزایا و عوارض آن ها

آسیب شناسی از نظر لغوی از دو واژه پاتو به معنی رنج، درد و عذاب و لوژی به معنی مطالعه تشکیل شده است.
به عبارت اختصاصی تر آسیب شناسی ، دستورالعملی است ارتباطی که علوم پایه و تجربیات بالینی را در بر گرفته و به منظور مطالعه تغییرات ساختاری و عملکردی در سلولها، بافتها و اندامها که زمینه بیماریها(Diseases) را بوجود می آورند اختصاص یافته است.

آسیب شناسی عبارت است از مطالعه اختلال در مولکول‌ها، سلول‌ها، بافت‌ها و عملکرد که در ارگانیسم های زنده در پاسخ به عوامل آسیب رسان یا محرومیت ها رخ می دهد.

بسیاری از این عوامل ترکیبات شیمیایی هستند که اغلب شامل فرآورده های دیگر ارگانیسم ها که مهمترین آنها میکروارگانیسم های پاتوژن( بیماری زا )، می باشند. دیگر عوامل آسیب رسان اشکال متنوع انرژی از قبیل گرما، تشعشعات و نیروهای مکانیکی هستند که در مقادیر زیادی اعمال می شوند.

ضمن اینکه بیشتر شرایط مرضی، ناشی از در معرض قرارگرفتن بافتهای بدن با مواد آسیب رسان می باشد، ولی محرومیت از عناصر غذائی ضروری، از قبیل پروتئین ها،‌ مواد معدنی، ویتامین ها، آب و اکسیژن نیز ممکن است به همان اندازه دارای آثار مضر و تخریب کننده باشد.

فاکتورهای ژنتیکی نیز ممکن است دارای نقش مهمی در آسیب شناسی باشند.

آزمایشات پاتولوژی چه هستند؟

 

آزمایشات پاتولوژی به هر آزمایشی که به بررسی اختلال عملکرد بدن بپردازد آزمایش پاتولوژی گفته می شود. همه آزمایش ها در آزمایشگاهی که تحت نظارت یک پزشک پاتولوژیست است انجام می شود.

آزمایشات از آزمایش معمول خون گرفته تا نمونه برداری از بافت های سرطانی (بیوپسی ها) و مشاهده نمونه ها در زیر میکروسکوپ توسط پاتولوژیست را شامل می شوند.

تشخیص بیشتر سرطان ها و بیماری ها با مشاهده سلول های نمونه برداری از بافت درگیر در زیر میکروسکوپ انجام می شود.
بنابراین پاتولوژیست، تشخیص دهنده قطعی بسیاری از بیماری هاست.

هدف پاتولوژیست

پاتولوژیست ها به منظور فهمیدن تغییرات ایجاد شده در بدن از تکنیک های مختلف مولکولی ، میکروب شناسی و ایمنی شناسی استفاده می کنند.
این افراد تغییرات ماکروسکوپیک بدن ، تغییرات میکروسکوپیک بدن و تغییرات مایعات بدن را به منظور پایه ریزی تشخیص و راهنمایی درمان بیماری ها شناسایی می کنند.

از جمله توانایی های یک متخصص پاتولوژی شامل :

1. آماده سازی نمونه بافتی با استفاده از تکنیک ها و تشخیص میکروسکوپی ضایعات دهان و فک و دندان
2. شناخت بیماری های سیستمیک و آثر آن در دهان و فک و دندان
3. مکانیسم ایجاد تغییرات ضایعات میکروسکوپی و ارتباط آنها با علائم بالینی
4. شناخت ماهیت تغییرات بالینی با استفاده از رادیوگرافی

ضایعات پاتولوژیک فک و دهان

 

ضایعات پاتولوژی فک و دهان به معنای مشکلات به وجود آمده در ناحیه فک است که می‌تواند توسط متخصص پاتولوژیست درمان شود.

به طور کلی ضایعات پاتولوژیک فک شامل چندین دسته‌بندی می‌شود که در ادامه دو دسته از معمول‌ترین آن‌ها را معرفی خواهیم کرد.

 

1- تومورهای خوش‌خیم و بدخیم در ناحیه فک و صورت

تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم از جمله ضایعات پاتولوژیک فک و صورت هستند که اگر به موقع درمان نشوند، می‌توانند مشکلات بیشتری را برای فرد بیمار ایجاد کنند.

تومورهای خوش‌خیم (مانند آملوبلاستوما) رشد نسبتاً سریعی در ناحیه فک و صورت دارند و می‌توانند باعث تخریب بافت‌های مجاور شوند؛ اما تومورهای بدخیم علاوه بر تخریب بافت‌های مجاور، می‌توانند به بافت‌های دوردست مانند غدد لنفاوی و ریه و حتی مغز نیز رسیده و منتشر شوند.

اگر فرد بیمار با مشاهده علائم به سرعت به پزشک متخصص مراجعه کند، می‌توان با درمان سریع مشکل را برطرف کرد؛ اما اگر بیمار به موقع به پزشک مراجعه نکند، ممکن است در انتها شیمی درمانی نیز برای معالجه لازم باشد.

• علائم تومورهای فکی و دهانی

شیوع تومورها معمولاً در فک پایین بیشتر از فک بالاست. تومورهای دهانی می‌توانند در گلو نیز ظاهر شوند. به طور کلی از جمله علائم تومورهای دهانی، ایجاد زخم یا لکه‌های سفید و قرمز در دهان است که پس از گذشت مدت طولانی نیز از بین نمی‌روند.

• درمان تومورهای فکی و دهانی

پس از تشخیص تومور در دهان توسط متخصص مربوطه، محتمل‌ترین روش برای درمان جراحی است. به دلیل ماهیت تهاجمی تومورها، در جراحی بخشی از بافت‌های سالم اطراف تومور نیز برداشته می‌شود.

در برخی از جراحی‌ها نیز با توجه به نوع تومور و پیشروی آن، ممکن است لزوم به برداشتن بخشی از فک نیز احساس شود.

 

2- ضایعات پاتولوژیک فک ؛ کیست‌های ناحیه فک و صورت و دهان

کیست‌های ناحیه دهان و صورت از دیگر ضایعات پاتولوژیک فک هستند که نیازمند درمان سریع می‌باشند.

کیست‌های دهانی در صورتِ مراجعه دیر هنگام به متخصص پاتولوژیست می‌توانند باعث شکستگی استخوان‌های فک شوند که علاوه بر ضعف در عملکرد، نقص در زیبایی فرد را نیز به دنبال خواهد داشت.

نکته مهم دیگر این است که اگر درمان کیست‌های دهانی به موقع انجام نشود، در انتها ممکن است فرد دچار کیست‌های سرطانی شود.

درمان ضایعات پاتولوژیک

کیست‌ها و تومور های خوش خیم و بدخیم(جراحی ضایعات پاتولوژیک) یکی از بیماریهای نادر ولی ممکن در ناحیه دهان، فک و صورت هستند که انواع بسیاری داشته و هر کدام نیازمند توجه و اقدام کاملا علمی هستند.

درمان اینگونه مشکلات بصورت طبیعی همیشه با درصدی عود همراه هستند و در صورتیکه با دقت و اصولی انجام نشوند می توانند دچار عود با درصد بیشتر و نیاز به جراحیهای متعدد و ایجاد ضایعات جبران ناپذیر گردند.

بنابراین معاینات کلینیکی و رادیوگرافیک دوره ای و همچنین مراجعه به پزشک در صورت ایجاد علایم مشکوکی مثل درد، تورم، بی حسی،مشکلات بلع و یا تنفس که اخیرا ایجاد شده شدیدا توصیه می گردد.

 

درمان ضایعات پاتولوژی فک و صورت

برخی از مواقع افراد در داخل دهان و یا صورت دچار مشکلاتی همچون درد ،تورم و یا بی حسی لب و یا ترشح می شوند که در این صورت بهتر است با مشاهده علائم ، سریعا به یک متخصص جراح فک و صورت مراجعه کنند تا تحت تشخیص و درمان صحیح قرار گیرند.